Lenki Xiisa

KE WURU BAANE ( Cette seule nuit )

Nke toxon ni Sira , in yaani in ma renmun su fo xoore.Xoxono yaxaru sikki wa in maxa ken do xoxno yugu filli. Oku xooro o ma ya maxa natuguti o faaba ga bonno , o tugunnun yaani.
O deben taaxunten faayi fanxoore xanne xo sooninkan debe gabe.
N faaba kaawu renmen yan da in ma saagandi gelli a nan giri faransi. Xaso su ma a ga ri o ka bito filli , a falle a na lellandaara katta i debe.
N faaba ga bonno , in ma baane yan ňi a maxa yaqe ; in faaba da doorun xubu taga galle ke noxo , ken yaani a bono falle , inke do in ma do in xoxono o ga toxo ken ka tugunne noxo.
O saare soxoyen do julaaxun ya noxo , nan xooro ken noxo.
Sugu naxati do joxo sikki wa o maxa , i ga telle woore do deben naaburu kuttun batte. Yoro fulle ya na i nagaanini , xaso su kalle in ma na seremen tuga.
Nke da seliŋun do wandallun mara ma i ga gabono , kafiini in yaaxido yugo a toxon ga ni Birante. Mukke xoore ga na ri yanqa o ya , maxafo ga nta debe , o na ganma kari walla wandalle. Nke xooro keeta , in ntaxa wurunu do seliŋe batte , in na in xoxono ku ya walla sellin ragaye, o na a soro mukken da. N ma ti in da : « ALLA da mukke doro , o na mukkun doro ».
N ma da in seerandi soroye gelli in ga siino tunmi ken do kaadun gollu tanani xo sellande , wanqinde , tenexunde do yiraamun xungunde.
Suxuban do lelle in do in xoxonon na dagaňoŋo fanŋe ; nke ma maxa duŋe in ga roono lekooli na a tuguti inke yaani a deemana gollu gabe katta o bicca bogu ka xoore ke ya , in faaba ga telle tagandi galle ke noxo.
O ka xoore ke gollun xoton ni buru , sere baane walla soro filli ra nta a su dabarini deemanda ga nta an maxa. Ken bire yontan ga na ri in ma ya kaagumaaxu , kun bito filli katta sikko , o nta tuumana.
N ma ken wa gilli gelli sellin fana sefe xanne , a ga naňituumana ma sallifanan salli falle a na daga i xoodon fuutu biiren wure , inke do yokku mexinton na yanqa fanŋe.
Laxasaran salli falle, in ma na yille gilli na ňaaxamen jongi.
N yaaxido , Birante xa na daga xesi walla suwa , a do o lagare Denba.
N xoxono Xunba , Fenda do Daado xa na sigi do xayindu misun do gollu misu.
O saare do nan xooro ke ya noxo ; dinmani yogoni in na sinme do in faaba, in na ti a gan ňi bireene o nta tanpini kundu. N ma na ti in da :” ALLA ga na ke be dabari dangi rexe nta ayi”.
Bire su o ga na ňi sallini , a na ti o nan duwa o faaba da , ALLA gan na neema kinni ayi, a do furu misilimen su.

Dinmani in tini in ma buren yaani walla a nta in mulla…nke jootanin ga na daga rege sanga bera ma wuron jenge, sunken naxaane in ma na ri in xiri ti in nan ri saxu.
Ken bire yaani dinmen ga lioŋono , tayogoni in na xiiti ma in ga toqo wuunu.
Xa in wa in ma tu diinanta seren su, a ga na ti ke be an ga ma a dabari , lafajirin jaanun yaani an wundunu katta ňoŋo rexe.
Bire su a na ti in da :”Sira an yaani fo xoore , lemunu ku yaaxen na anken ya, an ga moxo be , i xa na ken ya batta. Ken kuna jikku siru wutu , i na yaaxa do an ŋa”.
Ken do i moxo su , dinma yogoni in do in jootani ku ga na me wari , o na xatanŋen do sangen botu ma in ga mungu do in gollu ; kuruma in ma na Fenda wara telle in xiri.

N ma ga na giri gaage rexe, a do doxon yan roono , a do a ga bakka:” Sira kundu…Sira dooke…Sira an ma ke dabari…Sira a wutu…Sira a wara…Ken do kayindun do langandu”.
N xoxonon ga na joppe soyini in ŋa , in na i faraxatu, i na daga moole in ma ya , a xa na teppukiren wutu, a na ti: “hari an ga na raqi i ya , in na an feere bonondi , ke jakka fuula yaayinte ke. An katta an xoxono ku ya da , an jooton ga deerini an kanma”.
N gidan yugo Birante na ti :”Sira i wara…in ga na i raga ma in ga da i sinnan kutu…”

Siinon dangi , ke xaaxo ga riini , in siine tanmundin do karagon ga tinmene.N joota gabe yexi , yogoni kiinani wa debe ke noxo walla debindaara , yogoni xa yexi faransinke walla jamaanu tanani xo Kongo walla Gabon.

Digaamu filli sikki an na in ma mugu: “Sira an ma du koroosi , an na na deben yaxannan sontonte,meeninsu na yexi , i na an toxo bera duuro… xoxonon bera”.

Gelli in ga taŋana siino tanmi katta tanmu do fillo , digaamu yogoni in ma na kun suugunun toron ŋa ya bire su: “Sira ! ke feti yiran siiti moxo sire... Sira ! yaxanne nta taaxunu kundu… Sira ! yaxanne do maxanbaane nta xatanŋa… Sira ! ke feti tere moxo sire… Sira ! an do ku yiraamun maxa bogu sella… Sira ! yaxare nta xiribene kundu…”
Koota su , koye su , xaso su in na toŋonde ya mukku a do i funen ga nta baana , suxuban do lelle , kiyen do wuro.

( à suivre )

Citation:

---

Posté par MARIRENME

KE WURU BAANE ( Cette seule nuit )

Nke toxon ni Sira , in yaani in ma renmun su fo xoore.Xoxono yaxaru sikki wa in maxa ken do xoxno yugu filli. Oku xooro o ma ya maxa natuguti o faaba ga bonno , o tugunnun yaani.
O deben taaxunten faayi fanxoore xanne xo sooninkan debe gabe.
N faaba kaawu renmen yan da in ma saagandi gelli a nan giri faransi. Xaso su ma a ga ri o ka bito filli , a falle a na lellandaara katta i debe.
N faaba ga bonno , in ma baane yan ňi a maxa yaqe ; in faaba da doorun xubu taga galle ke noxo , ken yaani a bono falle , inke do in ma do in xoxono o ga toxo ken ka tugunne noxo.
O saare soxoyen do julaaxun ya noxo , nan xooro ken noxo.
Sugu naxati do joxo sikki wa o maxa , i ga telle woore do deben naaburu kuttun batte. Yoro fulle ya na i nagaanini , xaso su kalle in ma na seremen tuga.
Nke da seliŋun do wandallun mara ma i ga gabono , kafiini in yaaxido yugo a toxon ga ni Birante. Mukke xoore ga na ri yanqa o ya , maxafo ga nta debe , o na ganma kari walla wandalle. Nke xooro keeta , in ntaxa wurunu do seliŋe batte , in na in xoxono ku ya walla sellin ragaye, o na a soro mukken da. N ma ti in da : « ALLA da mukke doro , o na mukkun doro ».
N ma da in seerandi soroye gelli in ga siino tunmi ken do kaadun gollu tanani xo sellande , wanqinde , tenexunde do yiraamun xungunde.
Suxuban do lelle in do in xoxonon na dagaňoŋo fanŋe ; nke ma maxa duŋe in ga roono lekooli na a tuguti inke yaani a deemana gollu gabe katta o bicca bogu ka xoore ke ya , in faaba ga telle tagandi galle ke noxo.
O ka xoore ke gollun xoton ni buru , sere baane walla soro filli ra nta a su dabarini deemanda ga nta an maxa. Ken bire yontan ga na ri in ma ya kaagumaaxu , kun bito filli katta sikko , o nta tuumana.
N ma ken wa gilli gelli sellin fana sefe xanne , a ga naňituumana ma sallifanan salli falle a na daga i xoodon fuutu biiren wure , inke do yokku mexinton na yanqa fanŋe.
Laxasaran salli falle, in ma na yille gilli na ňaaxamen jongi.
N yaaxido , Birante xa na daga xesi walla suwa , a do o lagare Denba.
N xoxono Xunba , Fenda do Daado xa na sigi do xayindu misun do gollu misu.
O saare do nan xooro ke ya noxo ; dinmani yogoni in na sinme do in faaba, in na ti a gan ňi bireene o nta tanpini kundu. N ma na ti in da :” ALLA ga na ke be dabari dangi rexe nta ayi”.
Bire su o ga na ňi sallini , a na ti o nan duwa o faaba da , ALLA gan na neema kinni ayi, a do furu misilimen su.

Dinmani in tini in ma buren yaani walla a nta in mulla…nke jootanin ga na daga rege sanga bera ma wuron jenge, sunken naxaane in ma na ri in xiri ti in nan ri saxu.
Ken bire yaani dinmen ga lioŋono , tayogoni in na xiiti ma in ga toqo wuunu.
Xa in wa in ma tu diinanta seren su, a ga na ti ke be an ga ma a dabari , lafajirin jaanun yaani an wundunu katta ňoŋo rexe.
Bire su a na ti in da :”Sira an yaani fo xoore , lemunu ku yaaxen na anken ya, an ga moxo be , i xa na ken ya batta. Ken kuna jikku siru wutu , i na yaaxa do an ŋa”.
Ken do i moxo su , dinma yogoni in do in jootani ku ga na me wari , o na xatanŋen do sangen botu ma in ga mungu do in gollu ; kuruma in ma na Fenda wara telle in xiri.

N ma ga na giri gaage rexe, a do doxon yan roono , a do a ga bakka:” Sira kundu…Sira dooke…Sira an ma ke dabari…Sira a wutu…Sira a wara…Ken do kayindun do langandu”.
N xoxonon ga na joppe soyini in ŋa , in na i faraxatu, i na daga moole in ma ya , a xa na teppukiren wutu, a na ti: “hari an ga na raqi i ya , in na an feere bonondi , ke jakka fuula yaayinte ke. An katta an xoxono ku ya da , an jooton ga deerini an kanma”.
N gidan yugo Birante na ti :”Sira i wara…in ga na i raga ma in ga da i sinnan kutu…”

Siinon dangi , ke xaaxo ga riini , in siine tanmundin do karagon ga tinmene.N joota gabe yexi , yogoni kiinani wa debe ke noxo walla debindaara , yogoni xa yexi faransinke walla jamaanu tanani xo Kongo walla Gabon.

Digaamu filli sikki an na in ma mugu: “Sira an ma du koroosi , an na na deben yaxannan sontonte,meeninsu na yexi , i na an toxo bera duuro… xoxonon bera”.

Gelli in ga taŋana siino tanmi katta tanmu do fillo , digaamu yogoni in ma na kun suugunun toron ŋa ya bire su: “Sira ! ke feti yiran siiti moxo sire... Sira ! yaxanne nta taaxunu kundu… Sira ! yaxanne do maxanbaane nta xatanŋa… Sira ! ke feti tere moxo sire… Sira ! an do ku yiraamun maxa bogu sella… Sira ! yaxare nta xiribene kundu…”
Koota su , koye su , xaso su in na toŋonde ya mukku a do i funen ga nta baana , suxuban do lelle , kiyen do wuro.

( à suivre )

---

Ké xiisa hinanté ni buuru;o wa a kutté ndoukou allah doughéyé nkama

Marirenme
ni dey an na digan baane fachiri ndangha
"tenexunde" wure ni ma?

Citation:

---

Posté par Diaryatou Demba

Marirenme
ni dey an na digan baane fachiri ndangha
"tenexunde" wure ni ma?

---

Asalam,Kanouté Gandémakha
Gidimaxanke be ga nta "tenexunde" wure tu , kaawafi fataama;D.
Ganni sere nta xoto Gidimaxanko bera tenexundini.
Katta "ciment" kiyen bicca ri sooninkara noxo , yaxaren su ni i beran do i banballun tenexunu ya ma i ga gemu.I na dabarini ti dooren do naxuro walla xa tuxa, na motindon dabari. Xaaxon bogu falle , mullen ga na joppe riini.
Yaxaru yogoni xa gollen ni tenexunden baane ya.I na daga do wandi kaani , i ga na duguta i na i tuga ti :saabun yinme , sukkaran golle , tiga walla yiraame. Wacca "tenexunde" ma gabo ma an gan daga debindaara laato.

Citation:

---

Posté par MARIRENME

Asalam,Kanouté Gandémakha
Gidimaxanke be ga nta "tenexunde" wure tu , kaawafi fataama;D.
Ganni sere nta xoto Gidimaxanko bera tenexundini.
Katta "ciment" kiyen bicca ri sooninkara noxo , yaxaren su ni i beran do i banballun tenexunu ya ma i ga gemu.I na dabarini ti dooren do naxuro walla xa tuxa, na motindon dabari. Xaaxon bogu falle , mullen ga na joppe riini.
Yaxaru yogoni xa gollen ni tenexunden baane ya.I na daga do wandi kaani , i ga na duguta i na i tuga ti :saabun yinme , sukkaran golle , tiga walla yiraame. Wacca "tenexunde" ma gabo ma an gan daga debindaara laato.

---

xaranmoxo sunka
tenexunde { yogoni ti : betexende ya yi }
An na yanpin in maxa
wuron do jamu .

xa nella soninkara danman-su, (xaramoxo-marirenme)

sira dan ke xiisa sirenni buru, bawni lendujaaxe su ŋana ke xiisa xara ma a gada ho kahu an haqille, an ga an lenñaxaru marana moxobe gelli i tugunnu, (soninkon nti .dooren xayen ña tagene)

owa xiisa ke kutten terinkana ti jamu do xeeri.



xoyi xaranmoxo kaabu tireera gada ko moxoobe
soninkara noxugabe tini betexende

N'toxora duruxotonte ña ni de ;D.

Marirenme o xoroti kutte nga ;D.

PEACE

xaranmoxo xa do sooninkaaxu,xiisa ngenmu

Citation:

---

Posté par kabu tirera

xaranmoxo sunka
tenexunde { yogoni ti : betexende ya yi }
An na yanpin in maxa
wuron do jamu .

---

Salam

Nke kati ku soninko ya famunu.
Nawari an do baradje.
Bawo gana fube su ko,Marirenme gemi bexin ngha
modi Cissé wu falle.;D

N da a koroosi , in ma ntaxa doxono in ŋa xo fanan moxo walla a ga in kaana . Lemunun ga na saxu ma xa o yinmu filli ga na xiidi ; o na masala xo jooto filli , in na in lasamayun do in anniyun do in liŋu ko a da… A na in toŋo , a na in araaye , a na in gongo , a na in kawandi katta duna fi burun ŋa . O na masala ma xenqon gan da in wutu.
N ga ňa xusu tinmante , in ma saage yiran gemunto beeni jonkon xoton ga ni , xobono in da. In da a na daga doome debe xoore , o na daga i kini lifindaana a n a i ňa lifindu faranparu.
Yetaane in ma da tigan muude kini in ŋa , in ga daga in yinmen tulu Mariyaamu Fulle noqu ; a xa da tibbiisi faranpare ro in yinme. N ga bogu ti noqu su ma soron ga ti : He Sira ! an yinmen gemu koyi… an na xaso jamu.

Xaaxon bogu a dalla , o faayi roono mullen naxaane ; o saage sunka yinben kunmu , o na taxamu ken do munanŋun do xirifeteyu ma xenqon gan da lemunu ku wutu.
N menjanŋu yaxannu beeni ga ri sunka in banŋe , in na daga i tunci ma i kaanin follaqu.
Sunke yogo , in do in ma bane ga toxo yinben kaara , in do makka buyiyen ga me , a ti in da:” Sira ! an da Gundo Sakiliba renyaxaren xibaaren mugu ? Kan renyaxre…? Aminata ba.. ? Ayi … Aminata feti Gundo renme , a gidan yugon ya renmen ni ,iI ga da a kini ayi xooronde. N na do a renme Daado be ga leegi xaso danginte ke… O ga na ňi digaamunu xa da , xa na ti o digaamen gaben yaani , o nta xa mulla , xa na xa biren ya , xa na fon su sinma… A na ni , o na xa ya da wuro , o na xa ya da kiye. Sooninkon da digan baane ko , a sahanten ni : I ti faaban kan ni nangooren ya , renme su ma ga da ke be xamu , an na ken ya minni , ma a na daxanmu ma a na bexecco .
Maaňo be garo xasu danginte ke , kiinen da a wara…
Hari yigeye Gundo kori a d a , yaagun da ; ke ka xoore noxo , gubudonin do teyinnun taanin kanma , faabarenmun yaaxon joro.
Ku bito su i na a ya ňaana kanbu joosaade , yinmu filli ma sikko ga sigi noqu su , waxati su i na Gundo renme Daado ya digaamen kanma.
N renme Sira ! wuru baane wa yaxanne su kaane , wuru baane a gan fasu wuyin muuman wuron su. A ga dalla wo dalla , a ga jowo wo jowo , ma ke wuro ga ri.
Ke wuru baane yaani yaxanne su dunan do a laahara ; xanan do xonnen su taaxunu ga ke wuru baane ya dukku , ku beeni ga na soye kita , i na soyi ma i kanbon ga yere , ku beeni xan da jakkinden do tiigande kita , i na i jakki , i na i tiiga ma i kara falle.
Daado ke ňaxa ga liŋo moxo be , ke jama su ga ri ňumi , na a wutu fanqanne dunkon do kanmu dunko , nan daga a wara ferlon do jeeri.
Fullen do banbara , xaasonken do suraqe ; xabiila su ma toxo an ga ma ri tewe Daado ke ňaxa.

Xa Daado bogu a su jikke wure… Daado da a su yaagundi… A da faaben yinmen jimindi dindi xooren wure taaxe , a da saaxen ňa muumunte dinma be yaxarun ga na ňi renmun jakkini xusun bera , a da i xoxonon toxon bonondi yugun da . Daado gidan yugun ra nta du jakkini ti a toxo.
Jaxa Daado do xusaaxu ma giri saaxen konpe , ken ma wose Daado do xasu filli noxo yan leegi katta kiinen ŋa.
Ma a sanbalaqu , Daado na ke mukku i toron ŋa ya. Ken ňa kan do xabiilan su da gacce , ke ma demu naana o ke debe sikke. An ga na Gundo fu lenki , a telle xenu ya.
Ken yaani in renme Sira , in baane Sira …
N ga an gongono koota su , in ga an koroosini dinma su , in ga an toŋono bire su ; gundon do bangeye gelli an ga nta fo bakka ma lenki ga riini , in ga ALLA Tunka Xoore ke naagana A gan na o kisini ke wuru baane yaagun bera.
Yaxanne su ga na ňi leegini kattai i kiinan konpe , yaxannan sire su ga toxo sirne mulla du da , a ga a mulla i xabiilan da.
Dunadun toxo sire do laaharan toxo sire , a na ňa hoore xangille ken wuro ga na kiňe.
Yexi yugo su ga ra nta an xajafini meenin jo, ke wuro baane musundo ga nta yexi yugo su jiiba , hari a ga na Wagadu kanŋen do a xaalisi xullen su jurumi an taanin wure.
Ke wuru baane toxo siren jakkinden ga nta bakka an kanma abada, hari an ga na ňa duna yaxarun su fuqaare.
Ke wuru baane na sigi an ga jankana ti an sogo beddun do bolonu , an na janka killinpatanpancon naxa. Ke wuru baane na an ku renmu , renmu barikinto , duwa renmu.
Sangalli waqe do jengedun terende ga ma ku renmu kini an ŋa.
Ma ke wuru baane ga da maaňo yugon toxo konjon naxaane.
N renme Sira ! ke wuru baane tanga , a tanga xo an ga an yonki ke tangana moxo ke be ; a tanga an hooraaxun do an misilimaaxun da , ke wuru baane koroosi an faaba furen da , ke wuru baane koroosi in da xo in ga da koroosi an maama da.
Ke wuru baane tanga an xoxonon da , ke wuru baane ňa Birante do Denba da bandeeri , i do a ga yiilene debe ke noxo.
Ke wuru baane na ňa an da tifille , tifille ke be ga nta kalla abada kiinankan noxo ; kallu yugo do kallu yaxare , gubudo do kiina yaxare yaaxan joro.
N renme Sira ! ALLA gan na ke wuru baane tagana an da . Haadama renme , an ra wa korini duna naaburen su xa maxa kori an hooraaxu…”
N ga taaxunu in giri nan fani do in ma ya , nan wu wucce muuma xo i ga da sere be katu , ma in ma doroke kunken su nan sefi yaaxanjin maxa.

N ga wundi suxuba , inke yinme da tu ti du ya nan ti in da fo mugu wuri , in ga ma demu a mukku. In ga duguta lafajirin sallini , in da ALLA Tunka Xoore ke ňaaga A gan na ke wuru baane tagana in da.

( à suivre )

Citation:

---

Posté par MARIRENME

N da a koroosi , in ma ntaxa doxono in ŋa xo fanan moxo walla a ga in kaana . Lemunun ga na saxu ma xa o yinmu filli ga na xiidi ; o na masala xo jooto filli , in na in lasamayun do in anniyun do in liŋu ko a da… A na in toŋo , a na in araaye , a na in gongo , a na in kawandi katta duna fi burun ŋa . O na masala ma xenqon gan da in wutu.
N ga ňa xusu tinmante , in ma saage yiran gemunto beeni jonkon xoton ga ni , xobono in da. In da a na daga doome debe xoore , o na daga i kini lifindaana a n a i ňa lifindu faranparu.
Yetaane in ma da tigan muude kini in ŋa , in ga daga in yinmen tulu Mariyaamu Fulle noqu ; a xa da tibbiisi faranpare ro in yinme. N ga bogu ti noqu su ma soron ga ti : He Sira ! an yinmen gemu koyi… an na xaso jamu.

Xaaxon bogu a dalla , o faayi roono mullen naxaane ; o saage sunka yinben kunmu , o na taxamu ken do munanŋun do xirifeteyu ma xenqon gan da lemunu ku wutu.
N menjanŋu yaxannu beeni ga ri sunka in banŋe , in na daga i tunci ma i kaanin follaqu.
Sunke yogo , in do in ma bane ga toxo yinben kaara , in do makka buyiyen ga me , a ti in da:” Sira ! an da Gundo Sakiliba renyaxaren xibaaren mugu ? Kan renyaxre…? Aminata ba.. ? Ayi … Aminata feti Gundo renme , a gidan yugon ya renmen ni ,iI ga da a kini ayi xooronde. N na do a renme Daado be ga leegi xaso danginte ke… O ga na ňi digaamunu xa da , xa na ti o digaamen gaben yaani , o nta xa mulla , xa na xa biren ya , xa na fon su sinma… A na ni , o na xa ya da wuro , o na xa ya da kiye. Sooninkon da digan baane ko , a sahanten ni : I ti faaban kan ni nangooren ya , renme su ma ga da ke be xamu , an na ken ya minni , ma a na daxanmu ma a na bexecco .
Maaňo be garo xasu danginte ke , kiinen da a wara…
Hari yigeye Gundo kori a d a , yaagun da ; ke ka xoore noxo , gubudonin do teyinnun taanin kanma , faabarenmun yaaxon joro.
Ku bito su i na a ya ňaana kanbu joosaade , yinmu filli ma sikko ga sigi noqu su , waxati su i na Gundo renme Daado ya digaamen kanma.
N renme Sira ! wuru baane wa yaxanne su kaane , wuru baane a gan fasu wuyin muuman wuron su. A ga dalla wo dalla , a ga jowo wo jowo , ma ke wuro ga ri.
Ke wuru baane yaani yaxanne su dunan do a laahara ; xanan do xonnen su taaxunu ga ke wuru baane ya dukku , ku beeni ga na soye kita , i na soyi ma i kanbon ga yere , ku beeni xan da jakkinden do tiigande kita , i na i jakki , i na i tiiga ma i kara falle.
Daado ke ňaxa ga liŋo moxo be , ke jama su ga ri ňumi , na a wutu fanqanne dunkon do kanmu dunko , nan daga a wara ferlon do jeeri.
Fullen do banbara , xaasonken do suraqe ; xabiila su ma toxo an ga ma ri tewe Daado ke ňaxa.

Xa Daado bogu a su jikke wure… Daado da a su yaagundi… A da faaben yinmen jimindi dindi xooren wure taaxe , a da saaxen ňa muumunte dinma be yaxarun ga na ňi renmun jakkini xusun bera , a da i xoxonon toxon bonondi yugun da . Daado gidan yugun ra nta du jakkini ti a toxo.
Jaxa Daado do xusaaxu ma giri saaxen konpe , ken ma wose Daado do xasu filli noxo yan leegi katta kiinen ŋa.
Ma a sanbalaqu , Daado na ke mukku i toron ŋa ya. Ken ňa kan do xabiilan su da gacce , ke ma demu naana o ke debe sikke. An ga na Gundo fu lenki , a telle xenu ya.
Ken yaani in renme Sira , in baane Sira …
N ga an gongono koota su , in ga an koroosini dinma su , in ga an toŋono bire su ; gundon do bangeye gelli an ga nta fo bakka ma lenki ga riini , in ga ALLA Tunka Xoore ke naagana A gan na o kisini ke wuru baane yaagun bera.
Yaxanne su ga na ňi leegini kattai i kiinan konpe , yaxannan sire su ga toxo sirne mulla du da , a ga a mulla i xabiilan da.
Dunadun toxo sire do laaharan toxo sire , a na ňa hoore xangille ken wuro ga na kiňe.
Yexi yugo su ga ra nta an xajafini meenin jo, ke wuro baane musundo ga nta yexi yugo su jiiba , hari a ga na Wagadu kanŋen do a xaalisi xullen su jurumi an taanin wure.
Ke wuru baane toxo siren jakkinden ga nta bakka an kanma abada, hari an ga na ňa duna yaxarun su fuqaare.
Ke wuru baane na sigi an ga jankana ti an sogo beddun do bolonu , an na janka killinpatanpancon naxa. Ke wuru baane na an ku renmu , renmu barikinto , duwa renmu.
Sangalli waqe do jengedun terende ga ma ku renmu kini an ŋa.
Ma ke wuru baane ga da maaňo yugon toxo konjon naxaane.
N renme Sira ! ke wuru baane tanga , a tanga xo an ga an yonki ke tangana moxo ke be ; a tanga an hooraaxun do an misilimaaxun da , ke wuru baane koroosi an faaba furen da , ke wuru baane koroosi in da xo in ga da koroosi an maama da.
Ke wuru baane tanga an xoxonon da , ke wuru baane ňa Birante do Denba da bandeeri , i do a ga yiilene debe ke noxo.
Ke wuru baane na ňa an da tifille , tifille ke be ga nta kalla abada kiinankan noxo ; kallu yugo do kallu yaxare , gubudo do kiina yaxare yaaxan joro.
N renme Sira ! ALLA gan na ke wuru baane tagana an da . Haadama renme , an ra wa korini duna naaburen su xa maxa kori an hooraaxu…”
N ga taaxunu in giri nan fani do in ma ya , nan wu wucce muuma xo i ga da sere be katu , ma in ma doroke kunken su nan sefi yaaxanjin maxa.

N ga wundi suxuba , inke yinme da tu ti du ya nan ti in da fo mugu wuri , in ga ma demu a mukku. In ga duguta lafajirin sallini , in da ALLA Tunka Xoore ke ňaaga A gan na ke wuru baane tagana in da.

( à suivre )

---

hari na a kutten koyi o su yi jamu kanma :

Asalam alaykoum

A nda ké xiisa siré ŋa ni.

A wa soro simandini ni tuwidi ni famoundi soninkaxou,kéguéni soro biré moxo o soninkara,soninka djikou a do fo guébé.

Allah gana douŋé o nkhawa férra ŋa na, na a woré ko Français nkhané di séréguébé ga kata a xaraŋana na famou moxobé.

Nouwari a ndo baradjé.

Traduction:

Ton histoire est bien(ou c'est une belle histoire).

Elle (l'histoire) fait médité,informe et comprendre le soninkaxou(culture soninké),c'est à dire la vie des gens dans le soninkara(le monde soninké),les comportement(éducation) soninké et plein d'autre chose.

Si Allah le veut,on devrait essayer de la traduire en langue française pour que beaucoup de gens puisse la lire et la comprendre.

Merci.

Je tente une traduction partielle en éspérant être relayer lol.

Citation:

---

Posté par MARIRENME

KE WURU BAANE ( Cette seule nuit )

Nke toxon ni Sira , in yaani in ma renmun su fo xoore.Xoxono yaxaru sikki wa in maxa ken do xoxno yugu filli. Oku xooro o ma ya maxa natuguti o faaba ga bonno , o tugunnun yaani.
O deben taaxunten faayi fanxoore xanne xo sooninkan debe gabe.
N faaba kaawu renmen yan da in ma saagandi gelli a nan giri faransi. Xaso su ma a ga ri o ka bito filli , a falle a na lellandaara katta i debe.
N faaba ga bonno , in ma baane yan ňi a maxa yaqe ; in faaba da doorun xubu taga galle ke noxo , ken yaani a bono falle , inke do in ma do in xoxono o ga toxo ken ka tugunne noxo.
O saare soxoyen do julaaxun ya noxo , nan xooro ken noxo.
Sugu naxati do joxo sikki wa o maxa , i ga telle woore do deben naaburu kuttun batte. Yoro fulle ya na i nagaanini , xaso su kalle in ma na seremen tuga.
( à suivre )

---

Cette seule nuit.

Moi,je m'appelle sira,Je suis la plus grande des enfants de ma mère.J'ai trois petite soeurs et deux petit frère.Nous avons était élevé par ma mère car notre père est mort depuis notre plus jeune âge.
Notre village ce situe au bord du fleuve comme beaucoup de village soninké.Le fils de l'oncle maternelle de mon père a remarié ma mère depuis qu'il est venu de france.Chaque mois il vient faire deux jours dans notre maison(visite),ensuite il repart en soirée dans son village.
Quand mon père est mort ma mère était sa seul épouse,il a construit des case en banko(ou argile) dans l'enclos,c'est pour cela qu'après sa mort,moi,ma mère et mes petit frères et soeurs son parti dans cette autre maison.Nous somme nés dans l'agriculture et dans le commerce et avons grandi dedans.On a quatre chèvres et trois moutons qui vont se méller au aux autres bétails du village(pâturage). C'est Yoro le peul qui est leur berger.A chaque fin de moi ma mère paye quelqu'un(pour cela).

Suite de traduction du premier texte:

Citation:

---

Nke da seliŋun do wandallun mara ma i ga gabono , kafiini in yaaxido yugo a toxon ga ni Birante. Mukke xoore ga na ri yanqa o ya , maxafo ga nta debe , o na ganma kari walla wandalle. Nke xooro keeta , in ntaxa wurunu do seliŋe batte , in na in xoxono ku ya walla sellin ragaye, o na a soro mukken da. N ma ti in da : « ALLA da mukke doro , o na mukkun doro .

---

Moi j'ai élevé des poules et des pintades jusqu'a ce qu'ils soient nombreux,en plus de ceux de mon frère cadet qui s'appel Biranté.
Quand un invité important vient se faire héberger chez nous,si il n'ya pas plus de nourriture,on tue un coq ou une pintade.Moi j'ai grandi donc je ne cour plus après les poulets(pour les attraper),je donne la tache à mes petit frères et soeurs pour attrapper pour qu'on le cuisiner pour l'invité.
Ma mère m'a dit:" Allah a respecté invité,respectons invité".

Citation:

---

Posté par Diaryatou Demba

Salam

Nke kati ku soninko ya famunu.
Nawari an do baradje.
Bawo gana fube su ko,Marirenme gemi bexin ngha
modi Cissé wu falle.;D

---

Xarbi, Moodi Cissé ma sefe finaane.

Baawo, inke lessime ya!
Gidimaxanke be ga nta "tenexunde" tu , a da kaawafi baga ;D.

O ku debe, Waounde, gidimaxanko ña ñi gili ma Gidimaxa, i ga riini tenexundi, soron gi i tugana. ;D

Xaramoxo Marirenme, Sooninkara su wa an kitaaben duku :)!

SALAM

Marirenme SAKHO arrête de te faire désirer et
fais nous part de la suite et pas dans une
semaine car le suspense c'est pas bon pour la santé.

Moodi cissé,que dire???

Citation:

---

Posté par Diaryatou Demba

SALAM

Marirenme SAKHO arrête de te faire désirer et
fais nous part de la suite et pas dans une
semaine car le suspense c'est pas bon pour la santé.

---

Je te rejoins, il nous laisse sur notre faim d'autant plus que ça devient de plus en plus interessant.

jamu na wuyi !!!

suite du premier texte:

Citation:

---

N ma da in seerandi soroye gelli in ga siino tunmi ken do kaadun gollu tanani xo sellande , wanqinde , tenexunde do yiraamun xungunde.
Suxuban do lelle in do in xoxonon na dagaňoŋo fanŋe ; nke ma maxa duŋe in ga roono lekooli na a tuguti inke yaani a deemana gollu gabe katta o bicca bogu ka xoore ke ya , in faaba ga telle tagandi galle ke noxo.
O ka xoore ke gollun xoton ni buru , sere baane walla soro filli ra nta a su dabarini deemanda ga nta an maxa. Ken bire yontan ga na ri in ma ya kaagumaaxu , kun bito filli katta sikko , o nta tuumana.

---

Ma mère m'a aprise à labourer depuis que j'ai 6ans et ceci en plus d'autre travaux comme le balayage,la lessive, rénovation intérieur que les femmes font avec la bouse et la teinture des habilles.
Le matin et l'après midi,moi et mes petite soeur partons puiser l'eau au fleuve;ma mère n'a pas voulu que j'aille faire des études parceque c'est moi qui l'aidait à de nombreux travaux avant qu'on ai quitté la grande maison(famille africaine),à l'époque où mon père construisait dans l'enclos.
Les travaux de notre grande maison(famille africaine) sont trop dur,une personne ou deux ne peuvent pas tous les faire s'ils n'ont pas d'aide.A cette époque quand le tour de ma mère venait(pour les travaux),ses deux à trois jours on ne se repose pas.

Citation:

---

N ma ken wa gilli gelli sellin fana sefe xanne , a ga naňituumana ma sallifanan salli falle a na daga i xoodon fuutu biiren wure , inke do yokku mexinton na yanqa fanŋe.

---

Ma mère se lève depuis depuis la voix de la première prière,lorqu'elle allait se reposer c'était jusqu'a la fin de la première prière,elle part se détendre sous l'abris(petit toît),moi je descend laver les affaires salle dans le fleuve.

Citation:

---

Laxasaran salli falle, in ma na yille gilli na ňaaxamen jongi.

---

Citation:

---

N yaaxido , Birante xa na daga xesi walla suwa , a do o lagare Denba.
N xoxono Xunba , Fenda do Daado xa na sigi do xayindu misun do gollu misu.

---

Après la prière de l'après midi ma mère se releve pour mettre sur le feu le dinner.Mon cadet biranté quand à lui par coupé l'herbe ou chercher(couper) du bois avec notre binjamin Demba.
Mes petite soeurs Khoumba,Fenda et Dado s'occupe des petite commission et des petits travaux.

Citation:

---

O saare do nan xooro ke ya noxo ; dinmani yogoni in na sinme do in faaba, in na ti a gan ňi bireene o nta tanpini kundu. N ma na ti in da :” ALLA ga na ke be dabari dangi rexe nta ayi”.
Bire su o ga na ňi sallini , a na ti o nan duwa o faaba da , ALLA gan na neema kinni ayi, a do furu misilimen su.

---

Nous somme née et avons grandi dans cela;quelquefois quand je me souviens de mon père,je dis que si il était encore en vie on ne fatiguerait pas comme ça.Ma mère me dit "quand Allah fait quelquechose il n'y a pas d'autre alternative".

A chacune de nos prière elle nous dit de prier pour notre père.Qu'Allah lui accorde paîx à lui ainsi qu'a tous les défunts musulmans.

J'éssayerai de continuer le reste plutard inshaAllah,sinon merci d'avance pour la traduction du reste pour les francophones non soninképhones.

Citation:

---

Posté par Ibrahim Soukouna

J'éssayerai de continuer le reste plutard inshaAllah,sinon merci d'avance pour la traduction du reste pour les francophones non soninképhones.

---

Asalam Oustaz Ibrahim,
Merci pour tous les efforts que tu fais pour traduire ce "xiisa".
Si tu vois que je veux pas traduire , c'est juste pour pousser les frères et soeurs à faire des efforts pour pouvoir lire et écrire le soninké.
Ils et elles lisent et écrivent d'autres langues comme l'anglais ,l'espagnol ou l'allemand , alors porquoi pas cette si belle langue qu'est le soninké.

Oustaz Fodyé, je voulais simplement faire profiter que les lecteurs de soninkara.com raison pour laquelle je tarde à sortir bouquins et audio des poèsies. Mais c'est décidé j'ai rencontré un éditeur de chez Harmattan.

Diaryetou et miss ébène , le "xiisa" est tellement long que je ne peux tout écrire une bonne fois et surtout que j'attend toujours l'autorisation de "SIRA" morte il ya 152 ans , 7 mois et 15 jours , jour pour jour.
Chaque fois qu'elle veut que j'écrive une partie de son "xiisa" elle me vient en songe pour me raconter la partie à écrire... :confused: à part que je change certains noms pour ne pas la dévoiler...
Alors j'espère qu'elle va pas nous laisser ainsi:-[

Citation:

---

Posté par MARIRENME

Asalam Oustaz Ibrahim,
Merci pour tous les efforts que tu fais pour traduire ce "xiisa".
Si tu vois que je veux pas traduire , c'est juste pour pousser les frères et soeurs à faire des efforts pour pouvoir lire et écrire le soninké.
Ils et elles lisent et écrivent d'autres langues comme l'anglais ,l'espagnol ou l'allemand , alors porquoi pas cette si belle langue qu'est le soninké.

---

WaAlaykoum salam Akhi Oustaz Xaramoxo Marirenme lol

Ah d'accord je comprend.
Et bien alors merci car tu m'a permis de réviser mon soninké.

Nouwari ando baradjé.

Citation:

---

Posté par MARIRENME

Diaryetou et miss ébène , le "xiisa" est tellement long que je ne peux tout écrire une bonne fois et surtout que j'attend toujours l'autorisation de "SIRA" morte il ya 152 ans , 7 mois et 15 jours , jour pour jour.
Chaque fois qu'elle veut que j'écrive une partie de son "xiisa" elle me vient en songe pour me raconter la partie à écrire... :confused: à part que je change certains noms pour ne pas la dévoiler...
Alors j'espère qu'elle va pas nous laisser ainsi:-[

---

SALAM
Dis plutôt qu'entre le taxiphone et Bakel tu n'as pas trop de temps
à nous consacrer.Dans ce cas je te comprend mais ne met pas
la défunte Sira dans nos histoires.........:mad:

Ke siine muuma in ma ma yonki saha kita , waxatini yogoni in ga na in ma wori in yaaxanjin na ri in yaaxo. Xa in ma na sere ya a butten xotten ga ni moxo siri; yonki ke ga ma fogu sahan di moxo su , a nta du toqo watten maxa , a nta duŋeene saqa bire su , ma a gada fo kita a ga i kitten roono ayi.
N wa tu ti a tanpi watte ke maxa xa ken do i moxo su , a nta mulla o ga lasamene , inke ma yaxarin duruxotonte wari na in ma baga. Hari in ga na ti a nan tuuma , inke ra wa sikki do gollu ku su , an na a mugu :”watten kanna sere be ga ma du toxo a maxa ya… in ga na toxo saqa watte ke fesene in ŋa ya …”.
In ma da jaarandaanon ku su wura , fatanbin yittun do tibaabun yittu ; ken su o kori in ma nan faso. Lagari in ma ntaxa bakka kan noxon ŋa. O taaxallenmon wa riini a xanta koota su , yogoni do yittun wa riini , a na wanqi ti i yogoni , a na futaadi ti yogoni ma xa a na i yogoni mini. N xoxonon xa joppe a tuunu ti in ma ma selle sire , Birante xa ntaxa laatono ka ke , a baane yan saage telle gunne walla tangi rexe , hari a ga na daga a ntaxa dalla xo fanan moxo.
N yan telle jaagundi a batte kafiini soroyen do kaadungollu tanani , ALLA siro in xoxonon joppe xoorono , i wa in tuumandini fiini yogoni.
Birante xa ňa maxanbane , a sigi ti teeni ku su golle na a wutu yillin teenin do tigan teeni kafiini folon teeni. Birante wa ňaŋana telle gori fanŋe walla a na daga xaňe , a kitti duuro ma ri abada ; o do o kame misikinaaxu , o nta telle sere ňaaga fo , koota o na yaraxata sonbin xulle hari xatti do sukara g anta ayi ma xa o na ňaaxama futun xeccan do sappiji . N ma do kaba tanbo wutte , bire su a na ti : “ Hoore ga nta yaagu mulla , a na du koroosi tanbo wutte. Sere sire nta i bireyun fuŋoono i kiteyun ŋa.

Ken koota watte ke da in ma tanpindi buru , a koota a ra nta hari digaamunu , an ga na digaamu a da , a nta an mukku ; in da in butten xotondi moxon su xa in kori in yaaxanjiini ragana , in ti lemunu kun daga taaxu i konpe . Birante daga daga debegumen xiri , sere sire ya ni , gelli in faaba ga bireene a ňi riini ka ke , i ga masalanŋa wucce muuma ; hari in faaba bono falle , a ma o wara . Waxatini a na ri , a na in ma falla tiiyin saada walla talinfeqe kaawanto.
Debegumen ga joofe , a gad a in ma wari moxo be , a yinme kanu xa ken su a da o butten xotondi , na o kiilun taxundi . A daga i ka na i si yugu fakkan kini i renmen ŋa ti an daga a ko in ma kaacin yugon da , ti in ma ma selle , a tanpi buru , a ga feere su dabarini a nan ri jowoye maxa , a do tibaabun yittu xa na ri.
Debegumen renme ware kille non do no , a ga na ňi joofene katta laxasara salli falle ; inke yinme kori foofo ňaana , in kori laatono in ma ya , in daga taaxu a yinmun ŋa na a yinmen jogi in taanin kanma ; in sondonmen noxo in wa ALLA Tunka Xoore ke ňaagana A gan na in ma bakka ke watte noxo , A gan na in ma wuyin fuutunu , A na a toxo wure …
Birante ri sigi in kaara , a da i kitten jogu in kunken kanma , a ti in da : “Taata Sira , an kiilun taaxundi , wuye ke nta foofo siroono . O na ALLA ňaaga , A baane ya ni hadama renmen do watten su kama , watten ga xoto wo xoto , a ga mame wo mame ; on maxa o jikken bogu ALLA. O faaba ga bonno a ma wati hari koota baane , xa ALLA ga kiiti nan ti a wuyin xenpene non ya , a ma dangi no ; an butten xotondi ALLA ga na duŋe ma o ma ga bogu ke watte noxo , lemunu ku ga na an wari ke moxo i xa lasamene ya.”

Debegumen renmen dagayen falle a nta dangini waxati baane , o da a wari riini a do i si.

Birante ga in ma kaara konpen noxo , in da a gangu ; debegumen renmen da sin sigindi gallaqe na yetu sangallin tonte.
N siginte ke an tini in taanin faayi bakka in wure , kuruma in mali biiren sole ; a taŋa katta Birante , a ti : “ in yille ti in falle woyiri in faaba Muusa gemu killen ŋa , a ga riini debe ke , a ti i da an ma sahanbalaaxun mugu xa yere xaaxudun terenden nan xoto i maxa”. O ga ken noxo , in da in faaba Muusa hayina riini a do i sareeti.
A ga joofe , a taŋa katta in ma ya xuben noxo , a da Birante xayi ti an daga debegumen xiri i da . A do debegumen da me wari , a falle a da in do Birante xiri , a ti o da i wa mulla na in ma deni fanxanne ke debi xoore woyiri in ma ga moxo ke be a tanpi , doono tubaabun jaareka xoore wa non ŋa , i ga ra wa in ma jaarana ma a ga selle.
N da sinma a tini in na in moxo gemundi in do i na daga doome xa a ti in nan toxo lemunun kaara na a tuguti Birante ni yugon ya , a bane r anta sikki do gunnen do kaani.
N ro konpen ŋa na in ma yiraamun ro fudin ŋa , debegumen do Birante do in faaba Muusa da in ma bagandi konpe na a saxundi sareetin kanma.
N kori in yaaxanjiinin ragana , a toxo in nan luuke bane ya ; kuruma debegumen ri katta in ŋa , a ti in da : “ Sira ! an na ALLA ňaaga , an fasu wuye ke , anke gan ňa kundu , an xoxonon ňaana mendu. An ma telle jaare baane ya “.
Sareetin janbandi ma a ga bakka o yaaxon , in do lemunu o ro biiren wure ; taaxallenmon ri o butten yanqandi.

( à suivre )

salam xaramoxo, je te promets de lire tous cela, malgré que je sais que j' en aurais pour une année, déja que je ne vois pas ce que c' es xiisa :-[ je veux bien faire des efforts je te rassure, j'arriverais certe à lire mais l'écriture ça ca sera autre chose, c' est compliqué !!! nowari quand même grand frère !!!O0

Citation:

---

Posté par MARIRENME

Asalam Oustaz Ibrahim,
Merci pour tous les efforts que tu fais pour traduire ce "xiisa".
Si tu vois que je veux pas traduire , c'est juste pour pousser les frères et soeurs à faire des efforts pour pouvoir lire et écrire le soninké.
Ils et elles lisent et écrivent d'autres langues comme l'anglais ,l'espagnol ou l'allemand , alors porquoi pas cette si belle langue qu'est le soninké.

Oustaz Fodyé, je voulais simplement faire profiter que les lecteurs de soninkara.com raison pour laquelle je tarde à sortir bouquins et audio des poèsies. Mais c'est décidé j'ai rencontré un éditeur de chez Harmattan.

Diaryetou et miss ébène , le "xiisa" est tellement long que je ne peux tout écrire une bonne fois et surtout que j'attend toujours l'autorisation de "SIRA" morte il ya 152 ans , 7 mois et 15 jours , jour pour jour.
Chaque fois qu'elle veut que j'écrive une partie de son "xiisa" elle me vient en songe pour me raconter la partie à écrire... :confused: à part que je change certains noms pour ne pas la dévoiler...
Alors j'espère qu'elle va pas nous laisser ainsi:-[

---

Citation:

---

Posté par Habibatou

déja que je ne vois pas ce que c' es xiisa :-[ je veux bien faire des efforts je te rassure, j'arriverais certe à lire mais l'écriture ça ca sera autre chose, c' est compliqué !!! nowari quand même grand frère !!!O0

---

Xiisa veut dire légende :).

Par contre ça devient de plus en plus triste :'( !!

PEACE

Citation:

---

Posté par MARIRENME

Ke siine muuma in ma ma yonki saha kita , waxatini yogoni in ga na in ma wori in yaaxanjin na ri in yaaxo. Xa in ma na sere ya a butten xotten ga ni moxo siri; yonki ke ga ma fogu sahan di moxo su , a nta du toqo watten maxa , a nta duŋeene saqa bire su , ma a gada fo kita a ga i kitten roono ayi.
N wa tu ti a tanpi watte ke maxa xa ken do i moxo su , a nta mulla o ga lasamene , inke ma yaxarin duruxotonte wari na in ma baga. Hari in ga na ti a nan tuuma , inke ra wa sikki do gollu ku su , an na a mugu :”watten kanna sere be ga ma du toxo a maxa ya… in ga na toxo saqa watte ke fesene in ŋa ya …”.
In ma da jaarandaanon ku su wura , fatanbin yittun do tibaabun yittu ; ken su o kori in ma nan faso. Lagari in ma ntaxa bakka kan noxon ŋa. O taaxallenmon wa riini a xanta koota su , yogoni do yittun wa riini , a na wanqi ti i yogoni , a na futaadi ti yogoni ma xa a na i yogoni mini. N xoxonon xa joppe a tuunu ti in ma ma selle sire , Birante xa ntaxa laatono ka ke , a baane yan saage telle gunne walla tangi rexe , hari a ga na daga a ntaxa dalla xo fanan moxo.
N yan telle jaagundi a batte kafiini soroyen do kaadungollu tanani , ALLA siro in xoxonon joppe xoorono , i wa in tuumandini fiini yogoni.
Birante xa ňa maxanbane , a sigi ti teeni ku su golle na a wutu yillin teenin do tigan teeni kafiini folon teeni. Birante wa ňaŋana telle gori fanŋe walla a na daga xaňe , a kitti duuro ma ri abada ; o do o kame misikinaaxu , o nta telle sere ňaaga fo , koota o na yaraxata sonbin xulle hari xatti do sukara g anta ayi ma xa o na ňaaxama futun xeccan do sappiji . N ma do kaba tanbo wutte , bire su a na ti : “ Hoore ga nta yaagu mulla , a na du koroosi tanbo wutte. Sere sire nta i bireyun fuŋoono i kiteyun ŋa.

Ken koota watte ke da in ma tanpindi buru , a koota a ra nta hari digaamunu , an ga na digaamu a da , a nta an mukku ; in da in butten xotondi moxon su xa in kori in yaaxanjiini ragana , in ti lemunu kun daga taaxu i konpe . Birante daga daga debegumen xiri , sere sire ya ni , gelli in faaba ga bireene a ňi riini ka ke , i ga masalanŋa wucce muuma ; hari in faaba bono falle , a ma o wara . Waxatini a na ri , a na in ma falla tiiyin saada walla talinfeqe kaawanto.
Debegumen ga joofe , a gad a in ma wari moxo be , a yinme kanu xa ken su a da o butten xotondi , na o kiilun taxundi . A daga i ka na i si yugu fakkan kini i renmen ŋa ti an daga a ko in ma kaacin yugon da , ti in ma ma selle , a tanpi buru , a ga feere su dabarini a nan ri jowoye maxa , a do tibaabun yittu xa na ri.
Debegumen renme ware kille non do no , a ga na ňi joofene katta laxasara salli falle ; inke yinme kori foofo ňaana , in kori laatono in ma ya , in daga taaxu a yinmun ŋa na a yinmen jogi in taanin kanma ; in sondonmen noxo in wa ALLA Tunka Xoore ke ňaagana A gan na in ma bakka ke watte noxo , A gan na in ma wuyin fuutunu , A na a toxo wure …
Birante ri sigi in kaara , a da i kitten jogu in kunken kanma , a ti in da : “Taata Sira , an kiilun taaxundi , wuye ke nta foofo siroono . O na ALLA ňaaga , A baane ya ni hadama renmen do watten su kama , watten ga xoto wo xoto , a ga mame wo mame ; on maxa o jikken bogu ALLA. O faaba ga bonno a ma wati hari koota baane , xa ALLA ga kiiti nan ti a wuyin xenpene non ya , a ma dangi no ; an butten xotondi ALLA ga na duŋe ma o ma ga bogu ke watte noxo , lemunu ku ga na an wari ke moxo i xa lasamene ya.”

Debegumen renmen dagayen falle a nta dangini waxati baane , o da a wari riini a do i si.

Birante ga in ma kaara konpen noxo , in da a gangu ; debegumen renmen da sin sigindi gallaqe na yetu sangallin tonte.
N siginte ke an tini in taanin faayi bakka in wure , kuruma in mali biiren sole ; a taŋa katta Birante , a ti : “ in yille ti in falle woyiri in faaba Muusa gemu killen ŋa , a ga riini debe ke , a ti i da an ma sahanbalaaxun mugu xa yere xaaxudun terenden nan xoto i maxa”. O ga ken noxo , in da in faaba Muusa hayina riini a do i sareeti.
A ga joofe , a taŋa katta in ma ya xuben noxo , a da Birante xayi ti an daga debegumen xiri i da . A do debegumen da me wari , a falle a da in do Birante xiri , a ti o da i wa mulla na in ma deni fanxanne ke debi xoore woyiri in ma ga moxo ke be a tanpi , doono tubaabun jaareka xoore wa non ŋa , i ga ra wa in ma jaarana ma a ga selle.
N da sinma a tini in na in moxo gemundi in do i na daga doome xa a ti in nan toxo lemunun kaara na a tuguti Birante ni yugon ya , a bane r anta sikki do gunnen do kaani.
N ro konpen ŋa na in ma yiraamun ro fudin ŋa , debegumen do Birante do in faaba Muusa da in ma bagandi konpe na a saxundi sareetin kanma.
N kori in yaaxanjiinin ragana , a toxo in nan luuke bane ya ; kuruma debegumen ri katta in ŋa , a ti in da : “ Sira ! an na ALLA ňaaga , an fasu wuye ke , anke gan ňa kundu , an xoxonon ňaana mendu. An ma telle jaare baane ya “.
Sareetin janbandi ma a ga bakka o yaaxon , in do lemunu o ro biiren wure ; taaxallenmon ri o butten yanqandi.

( à suivre )

---

a xaranmoxo an da ke xiisa yurumanten ni burun !

Citation:

---

Posté par miss ében

Xiisa veut dire légende :).

Par contre ça devient de plus en plus triste :'( !!

PEACE

---

Merci Miss ébène !!!O0

COUCOU MARIRENME

tu dors encore?
Nous on attend la suite,dépêche toi de raccrocher le téléphone.;D

Citation:

---

Posté par Diaryatou Demba

COUCOU MARIRENME

tu dors encore?
Nous on attend la suite,dépêche toi de raccrocher le téléphone.;D

---

Toi tu as laissé ton "faabanka" pour nos beaux yeux et cela te suffit toujours pas... moi je suis pas comme oustaz cissé , je téléphone que 5 fois par jours pour 30 mn...;D
Tu auras la suite du "XIISA" demain Inchallah

O ma dagayen ŋa jaare rexe do lenki naxa , a wa koye bakka , o ma xibaare su mugu. O deben do debe xoore ke naxan laaten ni buru ; soron terenden ma gabo katti doono.
N do lemunun ga na duguta sallini waxati su , o na ALLA ňaaga A gan na o do o ma sire koyini me ya jamu do xeeri.
Xaaxon faayi roono ňemeye , fo na bogu gollun ŋa ; o da in ma xibaarun mugu ti in faaba Muusa a ga ri ken koota , a ti in ma selle keeta xa jaarandaanon ma dunŋe a walla yillene na saxu an fatanta yittu gabo wuttu , a do a na tuuma siri.
N faaba Muusa ti tanpiye moxo buren yan da in ma kita , i gan maxa a deni debe xoore ke fane , a ma ňi a nafana. A ga na ri , a na fo bogu gollu ku yogoni , lemunun xa na a tuumandi. Birante do Denba da yillun do tiganin rondi mara ; ku bito i wa xenne sangalli siginden do xubun sappinde , i ga na duguta inke xa do yaxannun na taŋa tenexunde. O na daga tuxan gaben muuru gunban ŋa, tuxa xullen do tuxa binne , o na xubu ku su faranporondi katta in ma bicca ri.
Lenki in do lemunun duguta gollun ŋa fene , o ňaaxama falle in da sunka yinben kumu , o ga ken noxo ŋa in da in menjanŋe Fuleemata hayina roono kan ŋa , o da me kuuňi in da taaxaaden kini ayi . O masala deben xibaarun ŋa , a falle a giri a ti I wa telle , in da a bagandi ma gallaqe.
N ga tini na in falle koyi , a ti : “ Sira ! Birante ga na ri an na ke kini ayi …” A da musuwaaran yokkonte bagandi , a yinme ga da sufa , sufandi farapare ti boran xabiila ke su.
Nke yinme ga da a wari in jeli katta ayi.
Kuruma Fuleemata daga , in soyi … oku debe ke yaxanne ga maxanbaane be mulla , an na musuwaaran ya sufana na xayi katta maxanbane ke ; maxanbaane xa be ga yaxanne be mulla ,a do I menjanŋun na daga lellan soxo a da.
Fuleemata gemunten ni , a sabarinte , a wa dorondini hari folamaane ga fe ; n kiilun wa di Birante ga demu in tirindini selli i xawanca ga ni.
N da musuwaara ke koyi yaxannan miso , in ti i nan maxa fo ko Birante da ma a gan da dangumaane dabari o da lenki sunke ke…
Wuccen ma dalla , in da Birante wori riini a do Denba , i ga giri xatti muuri nangoorun ŋa.
O ga duguta yigeene in ti Birante da : “ Birante ! Yogo da sanbati faranpare riti an da… an ga ma munanŋe dabari su in nta kinni an ŋa… A ti manne xa ni ? N ti in nta koono ma a gan duguta dangumaane ke… A falle a duŋe.”

A ti : “ xa ti in da hay…
-O ti : hayi…
-Xa da in musu …
- O da an musu Hayire debegume…
- N da kaccen ro Hayire debegumen xanne , in da a ri Gajaaga… in da sinqen si , na fo burun feti do fanxoore wuran batte , na o fo sirun ro in jiiba , in daga I faraaxu suraqen xatti malacce.

Ke tunkan yugo yaani , a toxo Mandaari a da yaxarin fana yexi a toxon ga ni Faatuma ; Faatuma faranpare , a gemunte xo gundun siine. Faatuma yexi falle , a da yugun baane ya saara tunkon yugon da ; ken ma liŋo a da … Tunkan yugon ti ike na ren yugo ya mulla , a ga i xeyene i ga na kara. Siino karagi falle tunkan yugon da yaxrin fillandi yexi , a toxon ga ni Janbere Xunba ; Janbere Xunba yaxarin gemunte , yaxarin darajante…janbere xunba ka ňaagaare , jaxawallin labo , Xunban gan ta ka su , ka kontinte , ka nooninte.
Xunba xa yexi falle , siino ňeri … a da ren yaxaru sikki ya saara tunkan yugon da.
Tunkan yugon ti i wa yaxarin sikkandi muurunu ma ken wa ren yugo saarana i da , a ga i xeyene i ga na kara. Tunkan yugo setu i sin kanma a do i geseren ware killen ŋa ti i wa telle ma Suuriya jamaane. I ga killen ŋa telle , gunjeeren noxo i do yaxarin xase gemu , hari kanbe baane ga nta a raqe , suwan guman ga a yinme. Tunkan yugon yinme yanqa i sin ŋa na yaxarin xase ke kuuňi , a falle na i sumallen wuňi na jin mullu kini yaxarin xasen ŋa.
Yaxarin xasen da i maama nan duwa i da , a da i tirindi i ga telle minna …
Tunkan yugon boguti digaame na a su ko yaxarin xasen da , yaxarin xasen ti : xa da ke kille wara , xa na ke sutte botu ma xa gan joofe debe fana be.
Xa ga na ňi roono debe ke xa na yanqa a siinin ŋa , kan folaqe sikkandi ke xa na ro non ŋa , an ga ke be muurunu an wa a ňiini doono.
Tunkan yugon do I geseren ware killen ŋa , bito filli I ga tereene I ma jonge hayina sakkati debe.
I sulafandan joppe kontini , sumallen jin su xa ňeme.
Kiyen ga do xennen ŋa , geseren da kaye tinŋun hayina , a ti tunkan yugon da , ken da kaye tinŋu hayina… a xa kaye ga noqu su deb nta laato non ŋa. I ga bakka xoroban noxon ŋa , i deben hayina ken bire daqun do dullen joppe i filli su ragana i do i siini…

( à suivre )

Tu m'énerve quand tu t'arrête en plein milieu du suspens.
Maintenant on est obligé d'attendre une semaine pour
avoir la suite...

On dirait que notre Marirenme national est occupé à gratter des cartes lui aussi.

Il faut revenir, car, le Hayire debegumen veut qu'on lui enlève la corde au coup.

Citation:

---

Posté par MARIRENME

KE WURU BAANE ( Cette seule nuit )

Nke toxon ni Sira , in yaani in ma renmun su fo xoore.Xoxono yaxaru sikki wa in maxa ken do xoxno yugu filli. Oku xooro o ma ya maxa natuguti o faaba ga bonno , o tugunnun yaani.
O deben taaxunten faayi fanxoore xanne xo sooninkan debe gabe.
N faaba kaawu renmen yan da in ma saagandi gelli a nan giri faransi. Xaso su ma a ga ri o ka bito filli , a falle a na lellandaara katta i debe.
N faaba ga bonno , in ma baane yan ňi a maxa yaqe ; in faaba da doorun xubu taga galle ke noxo , ken yaani a bono falle , inke do in ma do in xoxono o ga toxo ken ka tugunne noxo.
O saare soxoyen do julaaxun ya noxo , nan xooro ken noxo.
Sugu naxati do joxo sikki wa o maxa , i ga telle woore do deben naaburu kuttun batte. Yoro fulle ya na i nagaanini , xaso su kalle in ma na seremen tuga.
Nke da seliŋun do wandallun mara ma i ga gabono , kafiini in yaaxido yugo a toxon ga ni Birante. Mukke xoore ga na ri yanqa o ya , maxafo ga nta debe , o na ganma kari walla wandalle. Nke xooro keeta , in ntaxa wurunu do seliŋe batte , in na in xoxono ku ya walla sellin ragaye, o na a soro mukken da. N ma ti in da : « ALLA da mukke doro , o na mukkun doro ».
N ma da in seerandi soroye gelli in ga siino tunmi ken do kaadun gollu tanani xo sellande , wanqinde , tenexunde do yiraamun xungunde.
Suxuban do lelle in do in xoxonon na dagaňoŋo fanŋe ; nke ma maxa duŋe in ga roono lekooli na a tuguti inke yaani a deemana gollu gabe katta o bicca bogu ka xoore ke ya , in faaba ga telle tagandi galle ke noxo.
O ka xoore ke gollun xoton ni buru , sere baane walla soro filli ra nta a su dabarini deemanda ga nta an maxa. Ken bire yontan ga na ri in ma ya kaagumaaxu , kun bito filli katta sikko , o nta tuumana.
N ma ken wa gilli gelli sellin fana sefe xanne , a ga naňituumana ma sallifanan salli falle a na daga i xoodon fuutu biiren wure , inke do yokku mexinton na yanqa fanŋe.
Laxasaran salli falle, in ma na yille gilli na ňaaxamen jongi.
N yaaxido , Birante xa na daga xesi walla suwa , a do o lagare Denba.
N xoxono Xunba , Fenda do Daado xa na sigi do xayindu misun do gollu misu.
O saare do nan xooro ke ya noxo ; dinmani yogoni in na sinme do in faaba, in na ti a gan ňi bireene o nta tanpini kundu. N ma na ti in da :” ALLA ga na ke be dabari dangi rexe nta ayi”.
Bire su o ga na ňi sallini , a na ti o nan duwa o faaba da , ALLA gan na neema kinni ayi, a do furu misilimen su.

Dinmani in tini in ma buren yaani walla a nta in mulla…nke jootanin ga na daga rege sanga bera ma wuron jenge, sunken naxaane in ma na ri in xiri ti in nan ri saxu.
Ken bire yaani dinmen ga lioŋono , tayogoni in na xiiti ma in ga toqo wuunu.
Xa in wa in ma tu diinanta seren su, a ga na ti ke be an ga ma a dabari , lafajirin jaanun yaani an wundunu katta ňoŋo rexe.
Bire su a na ti in da :”Sira an yaani fo xoore , lemunu ku yaaxen na anken ya, an ga moxo be , i xa na ken ya batta. Ken kuna jikku siru wutu , i na yaaxa do an ŋa”.
Ken do i moxo su , dinma yogoni in do in jootani ku ga na me wari , o na xatanŋen do sangen botu ma in ga mungu do in gollu ; kuruma in ma na Fenda wara telle in xiri.

N ma ga na giri gaage rexe, a do doxon yan roono , a do a ga bakka:” Sira kundu…Sira dooke…Sira an ma ke dabari…Sira a wutu…Sira a wara…Ken do kayindun do langandu”.
N xoxonon ga na joppe soyini in ŋa , in na i faraxatu, i na daga moole in ma ya , a xa na teppukiren wutu, a na ti: “hari an ga na raqi i ya , in na an feere bonondi , ke jakka fuula yaayinte ke. An katta an xoxono ku ya da , an jooton ga deerini an kanma”.
N gidan yugo Birante na ti :”Sira i wara…in ga na i raga ma in ga da i sinnan kutu…”

Siinon dangi , ke xaaxo ga riini , in siine tanmundin do karagon ga tinmene.N joota gabe yexi , yogoni kiinani wa debe ke noxo walla debindaara , yogoni xa yexi faransinke walla jamaanu tanani xo Kongo walla Gabon.

Digaamu filli sikki an na in ma mugu: “Sira an ma du koroosi , an na na deben yaxannan sontonte,meeninsu na yexi , i na an toxo bera duuro… xoxonon bera”.

Gelli in ga taŋana siino tanmi katta tanmu do fillo , digaamu yogoni in ma na kun suugunun toron ŋa ya bire su: “Sira ! ke feti yiran siiti moxo sire... Sira ! yaxanne nta taaxunu kundu… Sira ! yaxanne do maxanbaane nta xatanŋa… Sira ! ke feti tere moxo sire… Sira ! an do ku yiraamun maxa bogu sella… Sira ! yaxare nta xiribene kundu…”
Koota su , koye su , xaso su in na toŋonde ya mukku a do i funen ga nta baana , suxuban do lelle , kiyen do wuro.

( à suivre )

---

an ke xiisa wa fo kappa kiilu gabe, o maani ni o guidan n yaxaru loono kille kundu ya ,a wa o yillana kati sooninkaxu,o wa kutte dugunu.gathi maghari.

Citation:

---

Posté par Fodyé Cissé

On dirait que notre Marirenme national est occupé à gratter des cartes lui aussi.

Il faut revenir, car, le Hayire debegumen veut qu'on lui enlève la corde au coup.

---

SALAM
Il a omit d'ajouter qu'il était en voyage à Bakel
pour la saint valentin.....

Tunkan yugon do i geseren ga tinto deben roraqe , i yanqa bakka i siinin kanma i ware siinin kaane do i nan ro deben ŋa.
I ma sere wari i yaaxe a ga feti wullu filli do fare xase baane ; killi baane yaani debe ke naxaane , debe ke jongun xubu nta dangini ňeru , i wa tereene ma i ga kiňeene kan folaqe sikkandi…
Geseren da siinin siiti sangalli tonte , a do tunkan yugon taŋa katta jongin xubu baane ke be ga ka ke noxo.
A ga toxo i do jongen naxa tansaqani sikki haqe , i da yaxarin xasen wari bakka jongin xuben noxo , ke yaxarin xase be i ga da a toxi falle ken gunne laate , a yan bogu jongin xuben noxo an tini sere be ga ma giri i batte koye muuma. Tunkan yugon do i geseren da me faayi , baane su da i yaaxon bagandi katta me ; yaxarin xasen da i bisimilla koran kanma , yaxarin xase ke da i maama moxo siri , a falle a da yaxarin toxo gangu…
A ti : Jangu … Miniji riti mukkunin da !
I ga da i kaaran faayi , i da yaxannan faranpare wari riini katta i ya , jiranxollen ga kitten ŋa , a do i ňongin belefeta.
A ri nan tusi , na i nawaari , na jin koyi tunkan yugon do i gesere , i mini falle Jangu yille katta jongin xube.
Yillen ga kare yaxarin xasen ti tunkan yugon da : An ga ri ke be muuru , kuudo a na an ku xeyimaxan renme yugo , in wa a kinni an ŋa , an do a na daga. An maxa dullu , an maxa daqu , an maxa feetu ; sere tana nta maxa ke duna inke falle , sere nta in xa maxa a falle.
Tunkan yugon ti : na in toxo bireene Jangu nta dullunu , a nta daqunu , a nta feetunu.
A da Jangu setundi i sin falle , i ware kille. I ga da ke be tera i daganto i ma a me tera i yillanto , dulle ma i raga sakkati daqu.
Tunkan yugon do Jangu ga joofe I debe , a bita sikka a ro ti ayi. Xasu naxati dangi falle Jangu tunbaari yaxaren sikke nan ti a siginten yaani , a daga a ko tunkan yugon da.
Gelli ken kootan ŋa , tunkan yugon da tunbaaru tana kafu Jangu maxa kuudo i na a koroosi do na a deema yonki sahan sorogono katta a bicca i yinme kita . Jangu do I noxon wa telle , a do a wa riini ; teyinnun do xeetunden wa me kiyen do wuro. Anniyu burun do langandun moxon danben su wa bakka ku yaxaru do i renmun do i menjanŋun raqu.
I ga ma kori Jangu nan maxa renme saara , sakkati ken ga ňaana renyugo.
Gelli lenki alahadin laxasara karandun joppe Jangu ragana , a kori taaxunu , a kori saqa ; tunbaarun wa do a batte , i wa yittun derun do yittu ňiimun worindini a da , ken do yittin faasakku.
Tunkan yugon kan muuman su kude , a su da mugu ti Jangu taaxu toguran ŋa , a su wa dukku a na ren yugo saara tunkan yugon da , ma a ganta a teyinnu ku filli Faatuma do Janbere Xunba.
Teyinnu burun da i anniyu burun wa taaxunu , i ga ma kori Jangu nan toxo togura ke walla a na renyaxare ya saara xo i moxo.
Ma wuron ga laatono , tunbaarun da fi na je , jiidiyen xoto jangu da , renmen taaxu moxon da i lasama . Firiju beeni su ga ňi i maxa i da a su ko , i kori Jangu na yinme kita , i daga a moxon ko tunkan yugon da.
Mandaari ti i nan daga Soromanke xiri , a taaxunten ga deben falle.
Soromanke ni yaxarin xase ya , a wuyin wa taŋana tankabe do ňeru , a demu riini tunkan yugo ke yaxarin fillandi ke jaarana.
Gundo gabe wa Soromanke maxa sakkati foofo ga ni yaxarin kaara.
Tanmu wucce Soromanke do i dokkon wa roono tunkan yugon ka xooren noxo , a taŋa katta Jangu dingiran banŋe , tunbaarun gemu a yi na a tunci roono Jangu konpe . Soromanke ňa non ŋa ma wuron kanaane , an da wucce ňa fon noxu , a na bogu nan fankaran katti , i da jin towondi a da , i da futaadin beelon faga yinbin xore , a do i tappun tefunden wa me.
A ga na ňi tappe su tappa a na a do firiju ya koono , a na xaariten joosi a yi ken do laxanji , raqen fakka goro.
Selinfanan ga tini i nan sefe Jangu da i yinme kita , ken da ňi xenqon da a su wutu ganta Soromanke , a su sinnan kuti , ku wa taaxuntan xenqene , ku wa sigintan xenqene.
Soromanke da i yokkunin kafume , a ware killen ŋa katta i dingira.
Tunbaare fana be ga heje , a wurunten daga tunkan yugon yaqun wundu ti nan ri Jangu da yinme kita.
Tanmu wucce tunkan yugon kaadunkon su wundi xenqo , leminen do xirise , a su taŋa katta Jangu dingira.
A wa saqa , a tanpinte ; ke suxuba fana do i moxo su , Jangu futi xo i ga da gongo fakka ji joxu sere be kanma.

( à suivre)

SALAM

Rendez-vous le mois prochain pour la suite.....

Tunbaare xooren ro konpen noxo , a daga Jangu ňi saqa , lanburu fanante be ga saqa , a da a wutu. A ga da lanburun bogu me , a da ňi guruda deppen ya fananten ňi ayi. A do luukayen bogu katta selladunko , ban wo ba : Eh ! manne xa ni ? mannen ňa ?
Tunbaaren da gurudan koyi tunkan yugon , a ti Jangu da ke ya saara !
A su suno ma ganta Faatuma do Janbere Xunba , i daga sigi fonkaara , i do mullin soyen ga me ; ken noxo Jangu wundi , a giri nan taaxu , a ti i ga da renme be saara , a xa ? Tunbaaren da gurudan bogu faneene lanburu na a koyi ayi. Jangu sonqo , a da i kittun jogu i yinme.
A ti ke feti ike renme , ike da renyugo ya saara ; ban wo ba “ Jangu da renyugon saara , renyugon yille nan ňa guruda.
Jangu da ke wuye ya raga , i na xanjo telle na a xanjo riini , Jangu kori kuurunu. Koye dangi , xaso dangi , siine ma siino filli ga dangini.
An ga na Jangu tirindi bire su , a tini i da renyugo ya saara , tunkan yugon do i geseren yinme nta saqa Jangu digaamu.
Siine falle Jangu yille noxon wuttu xasu kabi , a ri jiidi ti renyaxare , a do ke renyaxare yan telle , a do ke renyaxare yan riini.
Tunkan yugon ken da ALLA raga ti i ntaxa renyugo kitta a ga i xeyene tooren ŋa. Jangu renyaxaren ga na daga yokki wanqi do tunbaaren batte fanŋe , saaxen teyinnun renmu nan xeetundi suugen wutu ayi , an na I mugu : “ Woyi yaagu , jangu yaagu de…
A su da jangu yaagun wari deee…
Xasu kabi noxo wutte
Xasu xooro kabi noxo wutte
Foofo ma ri ken falle ma guruda
Oku da fo kita o ga soyini
Oku maani da fo kita i ga soyini
Gelli duna sikke xasu kabi noxo
Xasu xooro kabi noxo wutte ma ňa guruda”
Ke suuge yan koŋiini bire su , jangu renmen ga na yanqa bologaane,tunbaare ke na ti an nan maxa i jaabi.
Jangu renyaxaren na wu ma a ga tanpi , a ga na ko faaben da , gelli a ga ňi doxono gideni , tunkan yugon yinme ntaxa fo koono.
Koota baane , Jangu renmen do tunbaaren ga daga yokki wanqi fanŋe , saaxen ga seedene , a da wurunten wari roono kan noxo. A ti an na ňiini , a do teyin renmu ku ya gaja fanŋe xadi.
A daga Jangu sagata konpen noxo , ma a nan toxo dunpene, a ti : “ in ma inke da koroosi , in gidani ku ga na duguta xeetundi suuge ke , inke wa xanne tana mukku , sere baanan xanne , a ga tini :” Xa yan yaagunu , Jangu ma gaara , Jangu da xasu kabi noxo wutu , a da inke saara , inke madaari renyugu fana , xa teyinnu burun da in do in ma fata me…
Koota baane waxante yogo ro debe ke noxo , yugon yaani a xooro fonne ; an gaba taaxunu garankon gallaqen ŋa.
Bire su a tini jaatigi yugo ke da :” N da tunkan yugon renmen wari daaru… a gemunte , a xulle… »
A ga na joppen kun digaamu , jaatigi yugo ke na xata ; ma koota baane , jaatigi yugo ke daga a masala tunkan yugo ke da.
Tunkan yugon ti garanken do waxante ke nan ri i noqu , tunkan yugon da waxante yugon tirindi wucce muuma a kori waxanten na digaame siita ko i da. A falle tunkan yugon ti garanken do i waxanten nan bogu i kan ŋa ; i ga joofene folaqe , waxanten filinke katta tunkan yugo , a ti : « an yaxarin sikkandin da renyugo saara , i da a fitta fanŋen noxo…
Tunkan yugon da waxanten raga ti doroken kanpe , a do a ro i yugon konpe , a ti waxante ke da tu kan moxo ti renyugo wa i maxa , selli a birante ga ni ? Waxante yugon bara digaamunu , toqo soyini ti du ya…
Tunkan yugon da gangon rondi nan ti tuwaana su ga na i renyugo ke bangandi su ma i ga da muude kanŋe , jaxan goore , sugun goore , nan goore kini a kama.
Ke xibaare sanqi do jamaanen tattu ku naxati su , tuwaanan danbe ke su wa riini , baane su kori feere ňaana tunkan yugon renyugon ga bangene moxo be. Tunkan yugon ga lasame a ti i na fanŋen jin su xesu .
Yillenkare jamaanen muuman su ware fanŋen jin xesunde , koyen ga tinmene fanŋen jin joppe roxono.
Yaxarin xase yogo ri katta tunkan yugo , a ti : an renyugo ke sababun yan sikki , an ga mulla na jamaanen su daqundi , jamaanen su ga kalla do anke renyugu baane… Tunkan yugon da yaxarin xasen faayi , a da fanŋen faayi , a ti soron na fanŋen ji xeccen wara ; a ti yaxarin xasen da : n na ňaana mendu… ? yaxarin xasen ti yille katta ke be ga ti an renyugon wa fanŋen noxo. Tunkan yugon da faaren wara katta garanke ti a do I waxanten nan ri ňumi i ya jowoye maxa. Garanken baane yan ri , a ti i ma waxante yugon wari koye lenki.
Tunkan yugon jikkidun kuti… a kiilun su na ke renyugo ya wuron do kiye ; a ga xaso bakka , garanken da waxanten ňi taaxunu deben roraqe , a da a kitten raga a do taŋa tunkan yugon ka. I ga joofe tunkan yugon da i bisimilla xo fankama ; a da muuru waxante yugon maxa nan ti a na i deema i ga renyugon kitta moxo be. Waxanten dalla kudeene wucce muuma , gelli yaraxata yige falle ma kiyen nan xenu.
Waxante yugo ke garabasi gilli nan taŋa katta tunkan yugo , a ti : in wa an deemana , an renyugon ga riini moxo be xa ma an gan da sadaxani bagandi , i ga ni : xaaxu karagi gunbo dunbe , sugundige dunbe , sellinganma dunbe , goronfunce dunbe ken do kamo karagi yiranbinne na wutu mesellen yiraame , ňongi ken do toppa binnen do toppa xulle. Tunkan yugon ti a ga ma fuumu a nta kontini.
Kootan ga kiňe , gelli yaraxato yige falle , jamaanen su da me ňi bologaanen xanne , suugen do rege ; danŋen wa timini.
Waxanten ti tunkanyugon renyugon segene ti bologan xoore ke ya ; ku siino su tunkan yugon yaqen ga da renyugo be saara , teyinnu burun do yaxarin xasen yan da me mugu nan tunkan yugon renyugon wutu na a faraaxu guruda , nan daga renme ke fitta fanŋen ŋa . Muno ke be x aga fanŋe ke , a da deenandunbe ke wutu na a sorogo ma a ga xoorono.
Waxante yugo ke be ga da a ko tunkan yugon da nan ti a renmen na jin noxon ya , feti sere kundu na a saxu a yani muno ke a ga du yillana waxante ke. Dinmu xooren wa timini bologane , sere su ma toxo kaanin noxo , a ga feti teyinnu buru ku filli do yaxarin xase tunkan yugon ga da i ro xarun ŋa.
I ga ňaxan naxaane , a su da maxanban faranpare wari bakka fanŋen noxo , a do i yiran gemunto. Gelli jilaqu ma tunkan yugon daago , i da yiran binne ke ya boyi , maxanbaane ke tere ken ya kanma ma ga joofene faaben ŋa.
A ti i toxon ni Madaari , i sowo i ga kafi i xabiilan noxo , saaxen wurunten ri katta ayi na i kittun fana ayi. Tunkan yugon sowo moxo siri , a da renyugon tirindi a ga ke be mulla a na a ko i na a ňa a da.
Madaari ti , i nta mulla a ga na ňi joofene kan ŋa , i ga i ma teyinnun do yaxarin xase ku ňiini xarun ŋa. Kuruma tunkan yugon ti i nan daga i yaqun do yaxarin xasen bogu xarun ŋa , i na i riti ňaxa.
Tunkan yugon kara falle , Madaari taaxu tooren ŋa , a do i xoxonon da jamaanen tallan liŋondi…


N ga da a wutu noqu be , in da saaga no…

( à suivre )

Ke xa ni yugo ya , ñuumunte xoore yaani . A do yaqen do ren yugon baane yaani ka. Koota yogo , a daga tangi xaare a ga riini a do ñexe dinka ri(BAPPOORE) a do ñexe ga kiñe i ka , a da wara saqa kan bara naxaane . Kuudo debe dunkon nan maxa a tu , a daga taaxu kafiini i ya sella xoore koran kanma xo sere be ma demu telle tangi abada.
Yaraxata jongi biren kiñe, yaqe ke wa mulla i na ñexe ke kutu i na ginen jongi a da labon muuru a kori a walla .Yaxaren ke laseme i ga labo ke walla moxo be kuudo i ga ñexe ke kuttu baawo kiine ke yaana labo ke taaxundi, a ken xa nta mulla sere ga a tuunu ti i daga tangi du sakkati i da ñexe raga. Yaxaren laseme ! nan laseme ! I ren yugon ga taaxunu leminan lamaane baawo a wuyi ma dangi siino tanmi do baane ya (11ans) a ti : Nma maxa laseme in ke ra wa telle labo ke noqun tirindi baaba ya sere su ga nta a tuunu ti ñexe wa o maxa ka ke. Saaxen ti : Yo daga xa , seren maxa a tu deee renmen ti : yo nma maxa jooti. Lemine ke giri a daga i toppunin rondi a da sogonon gunu nan wuru xo sere gada fo xata katta faaben do soron ga taaxunu noqu be a ga daga ma a ga tintono faabe ke do soron ga taaxunu , a sigi ma a nan toxo dunpene a ti :Jomu ! Baaba xa ga taaxunu kundu xo sere be gada fi lasemante toxo du falle ? Faaben da faamu a xa ti : Bone di an xooro yaaxen xo labo ni sotiyu. Lemenen xa da faaben faamu a wurunten yille katta ka a ga joofe saaxe a ti : Nma baaba ti an nan sotiyun faayi labo ke ni non ya. Saaxen giri a da sotiyun faayi a da labon wori a da wutu na ñexen kutu , na a soro ma a moyini a yille lasemene xadi i ga kiine ke kitta moxo be a ga riini yige sere ga nta tuunu ken xa tuunu xadi ! Renme ke ga taaxunu xadi , a diranten giri a ti : Nma , maxa laseme in ke ra wa telle baaba xiri xa, sere su ga nta tuunu ti in da xiri yigeye ya sakka a kaman ga riini. Saaxen ti : yo daga xa a mulli ya xadi deee... , sere maxa sikka deed... Renmen da i sogonon gunu nan wuru katta faaben noqu . A ga daga ma a ga tintono faaben do soron ga taaxunu xadi , a sigi a ti : Nfaaba jongini kanmu ti : I renmen yan xasa in ke ya , ken sahanten ñaani ba? faaben da a faamu a ti : Hiii an ken be ga saare gelli kippan muraane koota! Renmen xa da faaben faamu a wurunten yille xadi katta saaxe a ga joofe a ti : Nma baaba ti : an na yigande yaxandi an mure i faayi riini o na yige. A ga wucce bakka faaben ri i yige .Deben soron maxa a tu ke be gañi i maxa ka ke.