Moi, je pense que tous ces poèmes de Marirenmé devaient être traduits en français et publiés. L'homme a un grand don. On peut maitriser une langue, sans avoir la fibre poétique. Mais Marirenmé allie les deux choses. Je te dis chapeau.
Printable View
Moi, je pense que tous ces poèmes de Marirenmé devaient être traduits en français et publiés. L'homme a un grand don. On peut maitriser une langue, sans avoir la fibre poétique. Mais Marirenmé allie les deux choses. Je te dis chapeau.
Mon niveau de Soninké est limité, mais quand même, tes poèmes me touchent au niveau profond. Que Dieu t'inspire de plus!
Aussi, il faut nous signaler, si jamais tes poèmes sont publiés!
Hari n'a jiidi! Nawaari.
Salam
limité tu dis? Pourtant en parcourant tes posts ce n'est pas l'impression que j'ai.
BINTA XANUYE ( L’AMOUR de BINTA )
Oku na ke yaxanne ya mulla
Ke yaxannan darajante
Ke yaxanne be ga da Sia xeye
Ti jikkun do tegexanne
Ti tere moxon do sefe moxo
Oku na ke xusunne ya mulla
Oku na Tijaani Baaba renmen ya mulla
Oku na Baaba Siixu kisimaren ya mulla
Oku na Wagenkunda jikken ya mulla
Gundon do bangeye
Laatoyen do tintoye
Xeerin do tanpiye
Oku na Binta ya mulla
Oku na Jaganankunda nanmansaanen ya mulla
Oku na ke yaxanne ya mulla
Oku na Seeta renmen ya mulla
Oku na Gidaado kisimaren ya mulla
Diinanta Kaheyidi yaxannan dakkabanani
Diinanta Jaahunu xusu haranfaro
Ken do Hayire gorobonun do i soomo soxonto
Kafiini Gajaaga xusu tinmanton do i belafatani
Oku na Binta ya mulla
Binta Tijaani Baaba Siixu Jagana
Oku na Binta ya mulla
Binta Seeta Gidaado Koyita
Koyitala ňaagaare salan raga
Jaganankunda soxoodi xanuyen faayi
Dunadun xanuye do laaharan xanuye
Xanuye ke be xenpa ga nta a di
Oku da Binta Tijaani xanuyen fasu
Kinsigan killinfatanfanso teraanon xanuye
Ken do xusu saaxa jandilandan xanuye
Kafiini yaxannan faaban xudunmuccundan xanuye
Oku da Binta Seeta xanu ma o xanne
Oku da Binta Ceexina doro ma o doronmo
Binta xanuyen ga na ňa Kaheyidi garalallun xeme xuntara
Oku na kira a bocco biirun wure
Oku na wuyi a bocco konpon noxo
Xawancon do meenin yaaxon joro
Oku na Binta ya mulla
A ga na liŋo i be da
Oku da Binta ya xanu
A ga na suno i be da
Oku ti Binta Ceexina Mohanmadu Wage ya xanuye.
Tuumaye moxo sire ( Bonnes Vacances )
Les Poètes du Gadiaga:
loool c'est chou
NKE
Nke do Anken do Ake
Oku do Xakun do Iku
A su haadama renme ALLA Taganta fo
Nke ga na giri
N na ti : Inke
Nke nta ke , Nke feti ke , Nke ntaxa ke
Nke na kaawadu ya
Ti in naaburugumaaxu
Ti in senbe walla ti in faranporoye
Nke ma a toxo xirise sakkati lemine
Nke ma a wara yugo da sakka ti yaxare
Nke kitten ga Inke gijinmen kanmma abada
N ga nta du gaatana ti In ke janmu
Nke wa du jakkini ti In ke tuwaaxu
Nke fi wo fi nta sunpu do xatti
N yaaxe nta misikiina bicca ti fuqaare
Nke fi nta tonŋu do gaare maxa
Nke yaaxe nta xanjondaano
Xanjondaano,i ga giri ti ALLA
Xanjondaano , i ga taaxu ti Faare
Nke ga ma kori
Ban wo ba , dinma su , waxati su
Nke siginten do Inke taaxunte
Nke xenqenten do Inke wundinte
Nke jon do Inke falle
A su ga inke ya konŋo
A su yaaxen na Inke ya
A su na Inke ya mukku
Nke yaaxe nta sere su , Inke yinme falle
Nke ti Inke me nta
Nke me nta duna sakkati faabarenmun noxo
Nke nta ke , Nke feti ke , Nke ntaxa ke , Nke ma ke...
Kaawuduntaaxu do dunderaaxu fataama
Xaranbalaaxu do tuwanbalaaxu xenpa
Ti In ke naaburugumaaxun do In ke tuwaaxu
Ti In ke darajan do In ke faranporoye
Ken do In ke senbe
Nke mungu ti
Nke ni haadamarenme ya
Kome Inke ga ke ňiiňe kanma
Nke , ALLA Taganta fo ke duna
Nke ga riini ke duna soron yan da Inke tijje
Nke ga na ňi bakka ke duna soron ya na inke tuncini
Nke mungu nan ti
Nke na mukke ya ke duna
A ga dalla wo dalla
A ga jowo wo jowo
A ga daxanmu wo daxanmu
ALLA gan yanpi INKE maxa
Asalam alaykoum
Mariremme tes poeme son impressionant!
Tu m'a l'air d'avoir bien proffiter des xirisu c'est bien.
En tous cas merci.
Tu as tout compris.
Le poème nous décrit le sentiment de narcissisme(l'amour de soi) et d'orgueil que lon peut avoir.
On se croit supérieur alors que comme le dit la première strophe pour revenir sur terre:
Nke do Anken do Ake
Oku do Xakun do Iku
A su haadama renme ALLA Taganta fo
Moi et toi et lui
Nous et vous et eux
Tous des fils d'Adam(être humain) créature d'Allah
Qu'Allah nous en pardonne comme le dit le dernier vers.
amin
Bawague tu as raison on sent beaucoup de philosophie et de sagesse dans le poeme qui mérite d'être étudier sérieusement et d'y méditer.
WaAlaykoum salam mon frère
Non non je ne suis pas oustaz mon frère sinon je vais prendre la grosse tête lol
Ton chef d'oeuvre est un bon remède pour cela en tous cas.
Et pour les xirisu tu as raison car pourtant dans le soninkara on nous dit souvent de s'approcher d'eux pour justement proffiter de se qu'ils savent car ça nous permet de prendre de l'avance et d'éviter beaucoup d'erreur ce lui qui ne les approche pas ne sait pas se qu'il perd.
Profitons des quelques bibliotheque qui nous reste.
loooool
Sisi mais la langue soninké et la langue française on une grammaire qui differt un peu et je craint de dénaturer le texte.
Peut être que l'auteur ou d'autre spécialiste de la langue pourront mieux s'y prendre.
Mais si ils n'ont pas le temp je vais essayé de le faire inshaAllah.
Ah ok lol
Ba pour la peine on va se paratger le boulot,chacun un paragraphe lol
Comme j'ai traduit la première strophe passons à la deuxième
Je commence:
Nke ga na giri = Quand je me leve
N na ti : Inke = Je dit : Moi
Nke nta ke , Nke feti ke , Nke ntaxa ke = Moi je ne veux pas ça,Moi je ne suis pas ça(ou comme ça),Moi je ne veux plus ça
Nke na kaawadu ya =Je me surestime
Ti in naaburugumaaxu=par(à cause de ou grace à) mes bien
Ti in senbe walla ti in faranporoye=Par ma force(puissance ou pouvoir) par ma beauté
Nke ma a toxo xirise sakkati lemine= Je ne l'ai pas laissé pour un vieux(ou doyen) surtout pour un jeune
Nke ma a wara yugo da sakka ti yaxare= Je ne l'ai pas laissé pour un homme surtout pour une femme
Les spécialiste me corigerons.
A ton tour Rockia-du-93 lol
Asalam,
Je remercie tous ceux qui ont un intérêt pour cette poèsie dont les bonnes phrases viennent de Dieu et les mauvaises sont de moi...que Dieu me pardonne.C'est pas facile de traduire d'une langue à une autre surtout que je suis qu'un simple "amoureux" des deux,alors je vais faire de mon mieux en espèrant vous satisfaire.
Que DIEU nous guide.
NKE = MOINke do Anken do Ake
Moi et Toi et LUIOku do Xakun do Iku
Nous et Vous et EuxA su haadama renme ALLA Taganta fo
Tous fils d’Adam créatures de DIEUNke ga na giri
Il m’arrive N na ti : Inke
Je dis : MOINke nta ke , Nke feti ke , Nke ntaxa ke
Je n’accepte pas ceci , je ne suis cela , je ne serai plus çaNke na kaawadu ya
Je me sens supérieur à toutTi in naaburugumaaxu
Par ma richesseTi in senbe walla ti in faranporoye
Par ma puissance ou par ma beautéNke ma a toxo xirise sakkati lemine
Je ne respecte ni l’adulte ni l’enfantNke ma a wara yugo da sakka ti yaxare
Je ne tolère ni pour l’homme à plus forte raison à la femme
Nke kitten ga Inke gijinmen kanmma abada
Le doigt toujours pointé sur ma poitrine N ga nta du gaatana ti In ke janmu
En me vantant par mon nom de familleNke wa du jakkini ti In ke tuwaaxu
Je me vante par mon savoirNke fi wo fi nta sunpu do xatti
Je me fiche des liens de parentéN yaaxe nta misikiina bicca ti fuqaare
Je me moque du pauvre à plus forte raison du plus pauvre
Nke fi nta tonŋu do gaare maxa
Je me fiche de la vérité et du mensonge Nke yaaxe nta xanjondaano
Je me moque des supplicateursXanjondaano,i ga giri ti ALLA
Des supplicateurs partis que pour DIEUXanjondaano , i ga taaxu ti FaareDes supplicateurs , venus pour l’Envoyé Nke ga ma kori
Si je pouvaisBan wo ba , dinma su , waxati su
Partout , à chaque instant , à tout momentNke siginten do Inke taaxunte
Debout et assisNke xenqenten do Inke wundinte
Endormis , ou réveillé
Nke jon do Inke falle
En ma présence ou à mon absenceA su ga inke ya konŋo
Que tous parlent de moiA su yaaxen na Inke ya
Qu’ils n’ont les yeux que sur moiA su na Inke ya mukku
Que tous n’écoutent que moiNke yaaxe nta sere su , Inke yinme falle
Je ne vois personne que moi-mêmeNke ti Inke me nta
Je me crois surhumainNke me nta duna sakkati faabarenmun noxoJe n’ai point d’égal dans le monde à plus forte raison avec chez mes cousins Nke nta ke , Nke feti ke , Nke ntaxa ke , Nke ma ke...
Je n’accepte pas ceci, je ne suis pas ceci , je n’ai pas celaKaawuduntaaxu do dunderaaxu fataama
Attitude hautaine et attitude orgueilleuseXaranbalaaxu do tuwanbalaaxu xenpa
Analphabétisme et ignorance totaleTi In ke naaburugumaaxun do In ke tuwaaxu
Par cette richesse et par ce savoir Ti In ke darajan do In ke faranporoye
Par cette renommée et par cette beautéKen do In ke senbeAinsi que cette puissanceNke mungu ti
Moi j’ai oublié queNke ni haadamarenme ya
Je ne suis qu’un fils d’Adam (être humain)Kome Inke ga ke ňiiňe kanma
Esclave sur cette terreNke , ALLA Taganta fo ke duna
Moi , créature de DIEU dans ce bas mondeNke ga riini ke duna soron yan da Inke tijje
Quand je venais dans ce monde ce sont les gens qui m’ont accueillisNke ga na ňi bakka ke duna soron ya na inke tuncini
En quittant ce monde ce sont les gens qui m’accompagnerontNke mungu nan ti
Moi j’ai oublié queNke na mukke ya ke duna
Que je ne suis qu’un étranger de passage dans ce mondeA ga dalla wo dalla
Quelque soit le long séjourA ga jowo wo jowo
Quelque soit le court séjourA ga daxanmu wo daxanmu
Quelque soit la jouissanceALLA gan yanpi INKE maxa
QUE DIEU ME PARDONNE
__________________
salam
Bonne leçon de méditation, merci de nous l'avoir fait partager
XARENMOXO NAWAARI AN MA KOTTE SU TOXOO0
Alors gajaaganké, quand est-ce que tu nous fais un recueil de poèmes publié.
Imagine si tu fais un DVD interactif avec les poèmes traduits en français/anglais ....
Salam
Encore un chefs d'oeuvres, c'est toujours un grand plaisir de lire tes poèmes....
PEACE
De Dab : Sincèrement et ce n'est pas pour te faire des fleurs mais vraiment tu es un mystic man qui est vraiment connecté, c'est beau simple vrai comme on dit au village " quand le vent souffle c'est les branches des arbres qui bougent, quand la vérité est dite c'est le coeur qui vibre".
Je te dis chapeau j'aime beaucoup la création c'est magique.
Au plaisir.
Une autre ! une autre ! une autre !
je suis tres content d'avoir la poesie sooninke dans ou sur sooninkara .com qui m'encouragera in chaal laah d'apprendre a lire et a ecrir le sooninke (langue faraonique) et je remerci tous les ecrivains de la langue sooninke et tous les lecteurs des ecritures sooninke.
manne na a koyini t'in sawonten ya ni ti ke golle yi, n ga m'a safa sooninkanxannen ŋa?
N ti ya: sawonta xooren ya ni sooninkan suugen safanten walla sooninkara.com kanma, ma a noxon ŋa, ken ga'inke kandana soobaaxunu yaaxe maxa, Alla ga na duŋe, katta soonikanxannen safanden d'a xaranŋen ŋa. (ken ga ni firawunanxannen)
Eyiw'in wa sooninkanxannen safandaanan d'a xaranŋaanan su nawaarini, n'i maama, ti darontaaxun kuuɲinden ŋa. Muusa Dalla Saranbunu.
KE SIDAN WATTE
A wa wurunu , a wa wurunu
Sidan watten wa wurunu
A jowo moxo hari fanke
Foofo fe , ma xanuyen digaamu
Sondonme katta soomo ya
A yogo sahante , a yogo gaare
Karawatte haadama renme fere noxo
A wa tuwaanon xeelunu
A wa wurunu do sanga rexo
A wa wurunu debindaaran do debixooro
A wa wurunu kaanin do konpo
A da du faga xeeri duuro
A ga du tiifini xanuye do laada buru
Sidan wa yonkinin bagandini ban wo ba
Duna kanpo ku naxati noqu ma toxo
A da tuwanbalini sankundi
I ga a xilli katta du ya
Hari seyitaane ma dangi ke sida
A na yogoni kuma saara
A na yogoni kuma kappalenma
A na yogoni dunadun riiyen bonondi
Ke sida ga bogu ti noqu su
A na furu biranto toxo i falle
Guja do xottu duuro falle
N marenme du tanga sida
Sida nta hinnene , a nta yurumene
Ta baane do taani tanmi sun baana
Sooninkon ti: A wa kuttu , a nta kuttu an maxa joofe ayi
ALLA gan na tuwaanon deemana a fanqana
Ti booxundu do yittifuncu
Anmiina
XONNE XOTE
N da kinbakkan do kinqennan tera
Nkori in xonnen walla
Na saahelin do banbuuxun wura
N konto in kitten saqa in xonnen kanma
Wuron do kiyen ga do in ta
Suxuban do lellen ga do in raqe
Nke daga in xonnen muuru faabarenmun noxo
Nke kori a walla in yaaxe
N daga xonne xote tijje baayirenmun kaara
Sere ma danginte wari sakkati a riiyinte
Xonne , an ro minna ?
Xonne xotte , an ro minna ?
An da in kaba yigeene
An da in kaba minni
Nke nta xenqene , nke nta tiigono
Nke nta tanpini , nke nta ňuxutene
N ga ma in kitte saxu in xonnen kanma
Yaaxe be ga na in faayi
N na ti xonne xote
Kitte be ga na in nooro
Raqe be ga na in ko
Toro be ga na in terinka
Nke na ti xonne xote
Ta be ga na in tera
Haqile be ga na in sinma
Nke na ti xonne xote
Nke da duna su ňa xonne
Duna su ňa in da xonne xotte
Faabarenme do saaxarenme, xonne xote
Faxarirenme do kaawurenme ,xonne xote
Taaxallenma do gundallenma,xonne xote
Sunpu do xatti , xonne xote
Nke ňa du da xonne , xonne xotte
Nke mungu nan ti xonne wa sere ya
Xonne xote wa sere ya
A ga ma ňa haadama renme
Nke finki , nke muumu
Nke lungu , nke muruxu
Nke haqilen da i falle koyi
Watte da in wutu,a do in daga
Watte ti ike ya ni haadama renme xonne xotte
ALLA gan na o kisini watte
Watte , xonne xote.
D O O K E ( doore )
Dooke do i ke toxo xoore
Nke ga dooke mukku
Dooke do i ke toxo liŋe
Nke ga dooke xiimana
Dooke do i ke toxo darajante
Dooke ! a su ga wurunu katta dooke
Ku ga ma kulumu , ku na bilinbili
Ku ga ma tere , ku na du wara do sappin fanŋen wura
Nke ga dooke toxon mukku
Ma in ga dooke hayinana
Nke ga dooke sinmana
Ma in ga joofene dooke
Dooke do i ke naaburu xoore
Dooke do i ke wulliye xoore
N ga da in fudin taaxundi dooke
N da kaagun yugon ňi yiraamen siitini
Na a siiti ma a ga da sooti i nooge
Nke ga joofe dooke
N da kaagun yaxaren ňi wunu tagillen rondini
Ma a ga da i naxaanen siiti xo kiineyun bununbuna
N ga joofe dooke
Nke da maranbalaaxun fataama ňi lendunjaxaaxu maxa
Baaba ga na ti baane , Hanmadi na ti tanmu
Saaxe ga na ti fillo , Sira na ti tanpille
Xudunmuccunde do jandilande da i tooren tonto dooke
Nke ga joofe dooke do i ke toxo xoore
Nke ga kiňe dooke do ke toxo liŋe
N da sooninkan renmen ňi balla i xanne
N da sooninkan kisimaren wurunu i xanne
Nke ga kiňe dooke do i ke toxo darajante
N da sooninkara laadanin do a xille
Sooninkara naamen do a danben ňi fittene
I sanqi do killinpatanpancon naxa
Jin wura mexinton do i tunni ňiiňen wure hari abada
A ňaŋi in da lasamaye
Sondonme xawoyen da yaaxanjiini kiňa sinqe
Nke ga kiňe dooke beran ŋa
N da yexi yaxare wari bakka yexi yugo konpe
Gelli sellin fanon sefe xanne
Ke yexi yaxare ga fanpene do naaburu muuriye
Na yexu munnafa toxo saqa yexi yugo falle
Yexu , sunna do farila yexu
Ke yexi yaxare da dooke ňa Alijanna
A da baaden ňa ňaxa
A da ňaxan ňa bonondinde
Nke ga joofe dooke xuran ŋa
N da kaagun yugo ňi
A ga da i falle koyi lendunjaxaaxu
A ga na bogu yexi konpe gelli lafajiri
A nta saagene ma wuron kanaane
Ke kaagun yugo ga do sin xoqun ŋa kunmun noxo
A ga ti , in nta fateene ku siinu ya
Ma i gan da xarabun ro ku siinu xoqu
Walla ku siinu na xaraben ro a raqe
Ku siinu na daga na toxo kunmen raqe
An na a mugu ti : « sikkandi ke yanda in firi…
Karagandi ke yan da in juwa…
Filla ke ya ma ri ti i moxo…
Kooni yugo ke , ku siinu wara , siinun na an wara !
Nke ga kiňe dooke
Dooke do i ke toxo liŋe
N da yaxaren wari
A ga da i kiina xata bakka kan noxo
Na i xana yugon bisimilla saxurexen naxaane
Nke ga joofe do i ke toxo darajante
N da yugon do yaxaren ňi
I ga renmun saarana ti xaalisi liŋoye da
Kaanin na tege ti ku xaalisini
ňaagaarun na xobe ti ku xaaalisini
Makka dagayen paasin na bogu ku xaalisini
An na renmun taaduron ňi tereene
An na renmun noxoduuron ňi saqa
An na renmun do i mexe gotten ňi yiilene kundan noxo
Renmu sikki ma naxato konpo baane
Renyugu do renyaxaru konpo baane noxo
Ku renmu ga ma ňa fo
Kaagun yugo na ti : Yaxarin buru renmu !
Kaagun yaxare na ti : Yugu buru renmu !
Sooninkon ti : An ga sanku do an daga rexe , yille do an giri rexe…
Nke yille ti in falle
Na dooke toxo dooke gumun maxa.
Ke terende xoni da fi baga !!
Beau poème en tout cas.O0
PEACE
Saara
Ee saara yaxarin sire
Ee saara yugu sire
kooni in deema nan o sooninka xannen ña nanma saanen
A na o bagu sanko yi
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Maxa in muumundi , in faaban deben ŋa .
Maxa in yaagundi , in faaban deben ŋa .
Maxa in ña soyifon ŋa , in faaban deben ŋa
Maxa in kuma maame liŋoye ŋa .
Maxa in kuma kisime liŋoye ŋa .
Maxa in kuma kallengoora liŋoyen ŋa .
Maxa in kuma kobillenma liŋoyen ŋa .
Baawo .
An da mugu ti : an do sere ñaxa katta me yi , xa ga me mukku xanne yi ya .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
N tonŋo o xannen ŋa .
Nke na kisi ku yi .
Xa xa na kisi hayibeye yi .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara guyu sire .
N ti : inke yaani lenki badage , xunbane yitte .
N ti : inke yaani lenki renme xunbane saara .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Keti xa ma sooninkon mugu .
"I ga ti : gurudan ga na dalla jin ŋa moxo wo moxo , a ra nta ñaana kinen ŋa. "
"I ti : xadi si tu fere tu { hare } an yinme tu fana . "
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
O na me deema .
O na kisi xunbane yaagu .
Xunbane lasamaye .
Xunbane woyinlayi .
Xunbane batuburunde .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Nke wa xa mulla nan xoto duna su yi .
Xa xa wa in mulla nan xoto duna su yi .
O na me mugu xan baane .
O kan nan liŋo .
O kan nan deeje .
O kan nan ña horoma ka .
O kan nan ña neema ka .
Nke yinmen na wuti kanmun ŋa .
Xa xa toxon na liŋo .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Hari na o kisi xunbqane yaagun ŋa .
Safandaana xaranllenma KAABU TIREERA
safandi koota febiriye xason 27 - 2008
xa do sooninkaaxu, na xa toxo sooninkara yi sooninke taxa sankunu
Xa ri in deema lemunuXA DA IN DEEMA ( Au Secours )
Xirisu xa ri in faaba
Yugo do yaxare xa kafin ŋa
Gundo do bangeye xa da in deema
Sikkaano do taxaano xa da in faaba
Saqaano do xenqaano xa ri ňumi in ŋa
Soro , xa da xa kitte kafi in maxa
Xa yogoni na in faaba ti teyen do nooge
Xa kuttun na in deema ti kanmun do wureedu
Kaaron filli nan maxa boccite o maxa
Lanpuyen maxa kite sakkati ňuxuteye
Nke jikken na xa ya deemande wuron do kiye
Fatanbinara do fatanxullara xa da in faaba
Nke da sinma jalan su na jala baane
Xa da in deema jama
Xa ma a wari ya ba…
Saara yugo ga da i nagaanindi guman saxundi
Xa yaaxe nta saara yaxare ga da i banbaadon buyi
Xa ri in faaba jama
Leminaaxu faayi boccitene marekittu
Saar aga na ti baane , a na ti tanmu
Tuwaano xa ri in deema
Sunpu faayi saqa a ga kori wutunda
Xa da in deema xirisu
Jikke faayi xosexoseene a ga ňana suwa ginon wure
Xa da in deema soro
Yexuni beeni ga tefi sunna do farala kanma
Goron do sappen ga na seedo
I faayi kiiran kutiini killinpatanpancon naxa
Hayibeye ňa suturiye da xonne
Muiňye taanin da a kittun xose
Xa da in faaba jama
Kitti baane ra nta sooxono.
Xa da in deema soro
Selli xa ga da in mugu jama
Ken kun xa ri in deema.