Les jours et les mois
Les 7 jours de la semaine.

Lundi = Teneŋe.
Mardi = Tallaata.
Mercredi = Araaba.
Jeudi = Alaxamisa.
Vendredi = Juma.
Samedi = Sibiti.
Dimanche = Alahaadi.

Les 12 mois des l'an
Janvier = Xasanne.
Fevrier = Xasanne xoxone.
Mars = Annebi yaqe.
Avril = Annebi ñaqe xoxone.
Mai = Saaban fana.
Juin = Saaban lagare.
Juillet = Jiimini fana
Aout = Jimini lagare.
Septembre = Sunxaso.
Octobre = Naxanxaso.
Novembre = Wuruwuraane.
Decembre = Baana.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxx

- Korosinde n'a koyi nan ti sooninkan xanne ke xasonu ku na ke yaaxe ya.
Nxa, a raawa yillene koni moxonu tananu ya xoyi o sooninkan taaxu dingiranu ku ga nta baana sefe moxo ya moxonu be ya. ken feti baasu ya.
Bawo duna xannu ku su wa ke moxo ya, an wa ñiini sooxiyi lanmaanu wa kitene ido me naxa.

- Fo be ga ni xoyi '' Xasanne'' ake ni xaso ya aga sooninkon taaxe noxo igaa tini sellandi xaso ken genme ke xaso tanmu ya -10 -.
Yogonu naa ti komon salle, yogonu wa tini gurubu gurubu '' I na lallun ya gurubu gurubunu'' ke koota bire be futuro nga naa salli, wolla futuro ndo saxufo naxa.
Ke xaso kundu taagumansun fo gabe ya n'a noxon ŋa, xoyi kun tuyinte ga ni safandu deru noxon di ad'o diina ke noxon di.
O ga na misaale wutu Allah Nabiñinme be toxon ga ni Muusa Imuraana renme ga ni. Koota be ado i jaman ga bakka Misira ñiinñanqote kanma, Firawuuna xa d'i koren ga d'i batu nan daga d'i batte, Muusa da d'i guma ña na faŋen katu fawen kuti yaaxanlaqu tanmi do fillo ya, ke su gemu ke xaso tanmu ya.
N'a koyi nan ti Firaawuna xa toxi faŋen ji di ke xaso tanmu ya.
Ken ya ni fixoora gabe ña nan gemu ke xasanne tanmu a, ke xasanne tanmun suumuye sire ni, bawo faarisenne ''KN'' ke da koyi nan ti ŋa suumuye sire ni.
A saage xadi na i sahaabanu nyamari t'a suumuyen ŋa.
O naa tu xa nan ti Allah xasonu ku su ni xaso xoorun ya, i su ni xaso barikanton ña.

- Nxa, ke be ga ni xoyi ''Annebi yaqe ado Annebi yaqe xoxone'' an ŋa mukku noqu tana igaa tini ''Annebi yanqa xaso'' a na do faari senne ke ya, ken ga ni Muhamadu lamini kisiye ndo neema nw'a kanma ad'a kaadunko.

- Fo be ga ni xoyi sunxaso ken ken sankunte nta sere su ya ñiiñe ke yaaxen kanma.
Suumuye n xason ya ni, du ragande ndo na du tigiti xason ya ni, bakka yonkinliŋu fiinun ŋa.
Na du tallan gemundi na du wara tunka senne xolla koorinte noxon di.
Yanpayen xason ya ni, Xuraane xason ya, Xuraane barikante ke yanqa nan tinme ke xaso ya noxon di oga wuro be xilli ti '' Xidiimen wuro ''
Ke koota yi kaaranko na sengette ya dabarini lella mulaane lemunu nga yaarene do kaanu batte iga sengette ragene do kaanu.
Diganxandeppe igaa tini '' Mollon ma moyi ba? '' xirisu n'i jaabi i naa ti '' Mollon moyi '' Wolla '' Mollon ma moyi fina ''
Eh, ke koota liŋe ni kaara, an ga na lemunu n wari igaa wurunu igaa do kaanun ŋa.
Suuman sengette nwa dabarini.
Yillin sengette nwa dabarini.
Tigan sengette nwa dabarini.
Mollon sengette nwa dabarini.
Fo wo fo wa kinini lemun nwa ke koota ya, sooninkara sooninkara xa da wari ke su ñi ke xanne ya noxon di, ina minna yi?
aken ga naa ñeme sunxason sallen ya tokini d'a batte woola o naa ti '' Salli tugunne '' na lemunu sewondi, xirisu na yanpayun muuru me maxa.
O naa daga me kuuñi kaaxooro ndo kaatugunnu noxon di, nan masalla nan sewo me da.
Hinneye ndo denme ndo xanuye na tallan waase roono taaxe ke noxon di, ken su di lemunu nwa tallan sewono i saarno n'i gemundi, ina yiransirun rondi ido menlenmu naa sanga doome, i naa yaare doome... joota ti joota.

- Fo be ga ni xoyi '' Baanan xaso '' a ken xa gemunte ni nan ti '' Salli xooren xaso ''
Ke xaso ni hiijun xason ya, silaaminu nsu ga jonteŋana katta Allah kaxoore ke be ga makka nan daga o faaba Iburahiima d'i renme Isimayilla ga da ka be toxo silaaminu da nan daga ken ka juura na yanpaye muuru na batiyu tallan xurandi nan seno bakka golli xooro mexento ndo golli tugunnu mexenton ŋa.
Baanan salle soninkara a gemunte ya ni o maxa du koyintaaxu feti oda daro nan saage n'a tallan daro xadi.
Gunbuxooron ŋa kalla, Lehiya xullun ŋa xurusini, Saara xasun ŋa yanpayun muurunu renmun maxa, renmun ŋa yanpayun muurunu saarano maxa.
O wa me terana nan bogu debe katta debe tana ya nan daga me kuuñi na me xanta me me maama, nan saage na me tiiga na yanpayun muuru me maxa.
Kundu ya ni soninkara na kundu ya gelli daaru ma lenki, hari oga ro teregunnun ŋa ku killu yogonu ma sanku i wa finna no hari ke lenki, an n'an maarenme xiri mexenkacce n'a sallin kuuñi ti '' Ke bire waaga - Waaga do siina gabu ''
Waaga dankunda osu naa salli doome, waaga dankunda osu naa suumu doome.
Waaga dankunda osu naa soyi doome, denme noxon di xanuye noxon di.

Marenmu xa na haqe toxu sooninkara deena ya ni Aliyu Gundo Si Sawaane.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx