SOONINKAN XANNE est un poème proposé par ALAAJI GILEENU NJAAYI à Soninkara.com
A travers ce beau poème ALAAJI GILEENU NJAAYI nous sensibilise sur notre si belle langue, son histoire, ses valeurs, toute son humanité et l’importance de son parlé pour la faire vire. Il nous invite à être fier d’être Soninké, à mettre en concordance nos actes avec nos valeurs, à la respecter et surtout à travailler tous ensemble.
SOONINKAN XANNE
O nan sefe, o nan maxa muumu
O nan faayindi, o nan maxa finki
O nan terinke, onan maxa lungu
O nan sinme, o nan maxa mungu
O nan tere, o nan max a muruxu
O nan xani, o nan maxa xoniDinma dangi terinkeyun ñaŋi
Dinma dangi faamiyun ñaŋi
Tuwaaxun bange, tuwaanon bange
Daarumen do daaru tuwaaxun bange
Ken yan sigi o ga katta masalanŋa
Ken yan sigi o ga katta faamini
Gannin gollu ñaŋinton kanmaGelli Wagadu ma Gajaaga
Gelli Gidimaxa ma Hayire
Gelli Xañaaga ma Kanbia
Gelli Jaafunu ma Bundu
Sooninkan xannen wuruge ñiiñen kanma
Sooninkan xannen wuruge kinbakkan do kinxenna
Sooninkan xannen wuruge saahelin do banbuuxu
Gelli Tuurisiina gide ma Asuriya
GelliAsuwan ma Nubaanin kunbi
Gelli Soroma ma Kingi
Gelli Gidinme ma Kaarta
Sooninkan xannen ña hooran xanne
Sooninkan xannen ñayugu xooran xanne
Sooninkan xanne ña
Xanxoore, xanlaate, xanliŋe
Xanbarikinte, yugu saakan xanneKunbi ña toorintan debe
Debe liŋe, debe xoore
Jamaanen taaxu, tooren tonte
I da non xiri Wagadu
Wagadu xooro, Wagadu kuure
Wagadu siro ma i ga tini
Wagadu kanmun na kanŋen ña teqe
Wagadu siro ma i ga tini
Wagadu ñiiñen da
Xeeri ñiiñe, barikitan ñiiñeNke xooxo ni Sooninke
Nke Kisima ni Sooninke
Nke faaba ni Sooninke
Nke ma ni Sooninke
Nke ña Sooninkan kisimare
Gelli in diganxannu ma in ñangollu
Nke ña Sooninkan renme
Gelli in taani ma in yinme
N da sooninken do sooninkan xanne doro ma in doronme
N da sooinken do sooninkan xan-mugaana xanu ma in xanneSooninken do i sooninkaaxun saarene ya
Sooninken do i seraaxun saarene ya
Sooninken do i siroyen saarene ya
Ken yan sigi lenki koota ke
Gelli daaru do daarunme
Oku Sooninko ga da du tu
Oku Sooninko ga da du tuwindi soron ŋa
Soron ga da oku Sooninko tu
Oku Sooninko ga da soron tuN maarenme Sooninkan renme
N ma renme Sooninkan xan mugaana
Ku beeni ga saqa xa giri xan taaxu
Ku beeni ga taaxunu xa giri xan sigi
Ku beeni ga sikki xa da xa kittun kini me
Xa da xa haqilun ña baane
Xa da xa kiilunin ro me
Xa na xa sondonmun ña banne
Safandaanon na i xaliibun wutu
Dantimaanon na i danŋun timi
Sugaanon na i xannun sanqi
Danbindaanon na daaru tuwindi
Soxaanon na i tongun wutu
Naaburumaraanon na xiiden bogu gunneSooninkan renmu, Sooninkan kisimaru
Yinme ra nta siini yingume falle
Kaawayen faayi riini
A ga nta ji toqo gunne
A ga nta yitte toqo gunne
A ga nta skke toqo gunne
Toqotoqo falle maama yinmu kanba
Xanne nta fasu xanne
Jamaane su nta jiidini i xannen falle
Xabiila su nta kuurene i xannen falle
Wandi xan konŋaana, wandi xan jiidaana
Katta an bicca gunnen sugo katondi
An na kaanin sugo katondi
I ga na a kari na a ña tontonŋe
An na saada kita a yiN maarenme sooninkan renme
N maarenme sooninkan kisimare
N maarenme sooninkan xanmugaana
Sooninkaaxun feti raxanbaaxu
Sooninkaaxun feti xaaxantaaxu
Sooninkaaxun feti haasidaaxu
Sooninkaaxun feti janbantaaxu
Sooninkaaxun feti xonnaaxu
Sooninkaaxun feti tuwanbalaaxuN maarenme sooninke
Terinke, in na ko sooninkaaxun ga ni ke be
Terinke, in na ko sooninken ga ni ke be
Sooninkaaxun ni tuwaaxun ya
Sooninkaaxun ni seraaxun ya
Sooninkaaxun ni yugaaxun ya
Sooninkaaxun ni xeerin ya
Sooninkaaxun ni sowoyen ya
Sooninkaaxun ni sunpun ya
A ga na liŋo i be da
Inke ni Sooninkan renme ya
A ga na suno i be da
Inke ni Sooninkan kisimaren ya
Sahandaana : ALAAJI GILEENU NJAAYI
