Guinée: O sinmawun: toore xo xaraxansenbende o dune, xa ti yonkin bakke, o bara, o n bara

Na tooren taaxundi xo xaraxansenbende o duƞanton ya ni, xa ti yonkin bakke, o bara, xadi o n bara. Ho wa Gine ya de, ho ña Gine, a maña. Killi gilli xote. Setanbere 28 siine be ga ni 1958 gine renmun da hatayen sugandi diinanta Faranci maaren sunpun ƞa. Gine ke sugandinde a da soobe tallan ro o jamaanun duukitayen ƞa, baritiye ke ña taagumanse duukitayen taganden di. Oktooburu 2 ken siina baane (1958) Gine jamaanen da dukite, a kahi jaman xanqullun ƞa, jamaanen renmun sikken do i duƞayen maxa. Xa tenen danginte ke, ke setanbere kaarinte baane 28, toori sontonten warandindi jaamaanen renmun di, yugun do yaxaru I baranton ga ni senben geesunde, I baranton ga ni toori jabatinten toore, I duƞanton ga toori sugandinten ƞa. A saqa mani kanma jamaanen renmun ga nta ñeroyen tirindi? A sanqa mani kanma tooren ga yonkinun bagandini ? kurallenmon sikken ni na jamaanen tanga, na soro tanga, na i kisi, na I birayun muro. kurallenmon sikken ni na soro kisi jaman-hallen xonno a do jaman-noxon bonondaano.

Kurallenmun da I sikken kuta, setanbere 28, tenen danginte ke, i warandindi jaman ƞa, I da yonkinu bagandi, i da yonki xayun bagandi, yugun do yaxaru, lemunun do xirisu. Haqe be ga toxo ken di an hunƞo 150 sere. Ke be ga barame, I ga kalle do biraye naxa, ken nta konini. ken do gollu ñexunto beenu kurallenmun ga da I ña raqe ga yaagunu I laxamini, haqilen ga balla I ya, sondonmun ga nta I wuttu. O gan rantayi yonkinu ku beenu saagandini o nmaxa I bagandi. O gan rantayi wattu ku beenu jaarana o nmaxa I tihi, na a toxo tugu wa tugun di kun nta sahana. Haadarenmen haqen do a yonkin kisinden ni duran likkun ya, sere su ga xawa, sere su gan siri I tangana bire su. Ke golle nma gemu hari honne. Yonki nta bakka xafu, koroosinden nan ña, baqaanon nan tuyi, I na I kiiti.

Haaban kan sikken na a su ya da, geesunde ti demokarasi, suganda su ni xanbaane, yere senbene ñeroyen do ñekkoyen ya. Sere nta du sugandini, soron ya na an sugandini. Toori jabatinten ga xan yille, roxonden ha ga ñaana xadi xeyaado. Ku moxonu da o kara, tooren nan hasu ti senbenden ya, geesundi kittun ga na haraaxi ken ya na tooren jabandini, ken ya na giyan roono jamaane. Ken ya da sugandinden hasu. O baranton ya na jaanikaawanten tooren ƞa, xarallin tore, o duƞanton ya na toore xo xaraxansenbende, darontan toore.

Cerino TANJA